STREAM

STREAM

Spatiotemporele onderzoeksinfrastructuur voor vroegmodern Vlaanderen en Brabant

De STREAM-gegevensbank omvat een uitgebreide en gevarieerde collectie van lokale statistieken uit de vroegmoderne periode (ca. 1500–1815) die in combinatie met vakgerichte expertise, ruimtelijke informatiesystemen en geavanceerde technieken beschikbaar werd gemaakt voor wetenschappelijk onderzoek.

Infofiche

Titel: Spatiotemporele onderzoeksinfrastructuur voor vroegmodern Vlaanderen en Brabant

Auteur: Universiteit Gent, Vrije Universiteit Brussel met uitzondering van specifieke deelcollecties

Populatie/Onderwerp: kwantitatieve reeksen betreffende vroegmodern Vlaanderen en Brabant die op kaart kunnen worden weergegeven

Regio: Vlaanderen en Brabant, België

Periode: 1500-1815

Aantal eenheden: 1 775 gebiedseenheden

Aantal variabelen: 26 823

Formaat: CSV, XLS, PDF

Toegankelijkheidsgraad: Geen beperkingen bovenop de algemene gebruiksvoorwaarden van het Queteletcentrum met uitzondering van specifieke deelcollecties waar toestemming van de auteur is vereist.

Context van de databank

STREAM werd gefinancierd door de Herculesstichting, de Universiteit Gent en de Vrije Universiteit Brussel met steun van het Nationaal Geografisch Instituut en het Algemeen Rijksarchief.

STREAM bevat kwantitatieve en kwantificeerbare bronnen op basis waarvan regionaal gediversifieerde datareeksen kunnen worden samengesteld. Bij de selectie van datasets werd vooral gekeken naar de toepassingswaarde die het vroegmoderne materiaal voor het wetenschappelijk onderzoek heeft. 

STREAM richt zich op het hertogdom Brabant en het graafschap Vlaanderen. Dit gebied stemt grotendeels overeen met de hedendaagse provincies Vlaams- en Waals-Brabant, Oost- en West-Vlaanderen, Antwerpen en het gewest Brussel. 

Belangrijke vroegmoderne datacollecties over dit gebied werden opgespoord, kritisch gewogen, gedigitaliseerd, geharmoniseerd en geïntegreerd in een data-infrastructuur.

Welke gegevens vind je in deze databank?

De STREAM-onderzoeksinfrastructuur omvat een databank waarin een brede waaier van statistieken en kwantificeerbare data zijn samengebracht. De gegevens hebben betrekking op de samenstelling van de bevolking (de demografische kenmerken, de huishoudstructuur, de beroepssituatie, enzovoort); het bevolkingsverloop aan de hand van de dopen, de huwelijken en de begrafenissen die in de parochieregisters en de burgerlijke stand werden opgetekend. Verder ontsluit de infrastructuur ook economische, fiscale en sociale bronnen zoals landbouwtellingen (vee, teelten), kohieren voor de inning van belastingen (Honderdste en Twintigste Penning) en lijsten van personen die armensteun ontvingen. De databank bevat eveneens een uitgebreide reeks van lonen en prijzen van diverse goederen tijdens de beschouwde periode.

De beschouwde statistieken zijn gelinkt aan een op maat ontwikkeld spatiotemporeel referentiesysteem dat vergelijkend onderzoek in tijd en ruimte mogelijk maakt door uiteenlopende datasets aan elkaar en aan lokaliteiten te koppelen. Dit systeem staat in voor de opslag, koppeling, bewerking en voorstelling van de verzamelde historische gegevens. 

De geografische bestanden die STREAM genereert, worden geput uit gebiedsdekkende basiskaarten. De kabinetskaart van Ferraris (1770-1777) vormt hiervoor de basis. Deze kaart werd manueel gevectoriseerd en vervolgens vergeleken met actuele topografische kaarten om geometrische afwijkingen weg te werken. Op die wijze kan een reconstructie van het landschap, de bewoning, de grenzen en de verkeersinfrastructuur op een aantal momenten in de geschiedenis voor het beschouwde gebied worden weergeven.

Hoe kan je gegevens uit de databank gebruiken?

De STREAM-gegevensbank kan door onderzoekers worden gebruikt om op een duurzame en performante wijze vergelijkend kwantitatief onderzoek uit te voeren. Onderzoekers kunnen hun eigen data aan de basisbestanden van STREAM koppelen om vergelijkingen uit te voeren. Wie gebruik wil maken van de STREAM-data-infrastructuur kan contact opnemen met een medewerker van het Queteletcentrum (Queteletcenter@ugent.be).

De stand van zaken van het project kan je volgen op https://www.streamproject.ugent.be.

Publicaties op basis van STREAM

  • Ryckbosch, Wouter en Winter, Anne. “Tussen corporatisme en kapitalisme? Stedelijke nijverheid en arbeid in achttiende-eeuws Vlaanderen”, TSEG – The Low Countries Journal of Social and Economic History, 20 (2023): 37-80.
  • Devos Isabelle, Wouter Ronsijn en Sven Vrielinck. “Begrafenisregisters van de Gentse Sint-Baafsparochie (1671-1796/1804): een verkennende analyse”, in: Janiek De Gryse en Shari Eggermont (red.), Archeologisch onderzoek in en rond de Sint-Janskerk (Sint-Baafskathedraal) Gent: eindverslag. Gent, 2022: 429-437.
  • Goublomme, Alain en Wouter Ronsijn, “Kijken naar molenland Vlaanderen”, in: G|OUD – Geschiedenis van Oudenaarde en Omgeving, 1(2021): 32-39.
  • Devos, Isabelle, Thijs Lambrecht en Anne Winter. “Welfare and demography in the time of Malthus : regional and local variations in poor relief and population developments  in Flanders, c. 1750-1810”. In Economic inequality in pre-industrial societies : causes and effects, uitgegeven door G. Nigro, 327–350. Firenze University Press, 2020. 
  • Deschacht, Nick en Anne Winter, “Micro-Mobility in Flux. Municipal Migration Levels in the Provinces of Flanders and Antwerp, 1796–1846”, Journal of Migration History 5, nr. 1 (2019): 1-30.
  • Devos, Isabelle. Geographies of population, health and wealth in early modern Flanders. Results from the Stream project. Third conference European Society of Historical Demography Conference, 1-25. Pecs, 2019.
  • Schepers, Marjolein. “Membership revisited: negotiating migration regulation and access to welfare in eighteenth-century Flanders”. PhD diss., Vrije Universiteit Brussel – Universiteit Gent, 2019.
  • Van den Broeck, Nick, Thijs Lambrecht and Anne Winter. “Pre-Industrial Welfare between Regional Economies and Local Regimes: Rural Poor Relief in Flanders around 1800.” Continuity and Change 33, nr. 2 (2018): 255–84.
  • Vervaeke, Ans, en Isabelle Devos. “Much ado about nothing? Reconsidering the smallpox effect. Height in the nineteenth-century town of Thielt, Belgium”. TSEG/ Low Countries Journal of Social and Economic History 14, nr. 4 (2018): 56-83.
  • Devos, Isabelle, Sofie De Veirman, Torsten Wiedemann, Ruben Demey, Sven Vrielinck, Thijs Lambrecht, Philippe De Maeyer, Elien Ranson, Michiel Van den Berghe, Glenn Plettinck en Anne Winter. (2018), “STREAM. A spatio-temporal research infrastructure for early modern Flanders and Brabant: sources, data and methods”, International Journal of Humanities and Arts Computing 12, nr. 2 (2018): 102-119.
  • Vervaeke, Ans. “Met recht en rede(n). Toegang en gebruik van burgerlijke rechtbanken in het Brugse Vrije (1670-1795)”. PhD diss., Vrije Universiteit Brussel-Universiteit Gent, 2018.
  • Mechant, Maja. “Hoeren, pauwen ende ondeughende doghters. De levenslopen van vrouwen in de Brugse prostitutie (1750-1790).” PhD diss., Universiteit Gent, 2018.
  • De Maeyer, Philippe, Elien Ranson, Kristien Ooms, Karen De Coene, Bart De Wit, Michiel Van den Berghe, Sven Vrielinck, Torsten Wiedemann, Anne Winter, Rink Kurk, en Isabelle Devos. “User-Centered Design of a Collaborative, Object Oriented Historical GI-Platform”. In Dissemination of Cartographic Knowledge : 6th International Symposium of the ICA Commission on the History of Cartography, 2016, 379–90. Springer, 2018.
  • Lambrecht, Thijs, en Anne Winter. “De vele gezichten van zorg : armoede en armenzorg op het platteland in het graafschap Vlaanderen tijdens de achttiende eeuw”. Tijd-Schrift: Heemkunde en Lokaal-erfgoedpraktijk in Vlaanderen 7, nr. 1 (2017): 44–57.
  • Devos, Isabelle, en Tina Van Rossem. “Oud, ouder, oudst : regionale en lokale verschillen in sterfte in het graafschap Vlaanderen tijdens de zeventiende en achttiende eeuw”. De zeventiende eeuw, 2017, 39–53.
  • Lambrecht, Thijs. “The institution of service in rural Flanders in the sixteenth century: a regional perspective”. In Servants in Rural Europe, 1400-1900, uitgegeven door Jane Whittle. People, Markets, Goods: Economies and Societies in History 11. Woodbridge: The Boydell Press, 2017.
  • Ranson, Elien, Kristien Ooms, Philippe De Maeyer, Karen De Coene, Bart De Wit, Michiel Van den Berghe, Erik Thoen, Sven Vrielink, Torsten Wiedemann, Rink Kruk, Thijs Lambrecht, Anne Winter en Isabelle Devos. “STREAM : een tijdruimtelijke onderzoeksinfrastructuur voor vroegmodern Vlaanderen en Brabant : de vectorisatie van de kabinetskaart van Ferraris”. In Cartografie : visie op kaart  uitgegeven door Marc Hameleers, Marc Carnier, Patricia Alkhoven en Rink Kruk, 15: 279–85. Arnhem: Stichting Archiefpublicaties, 2016. 
  • Van Pelt, Jan. “Isabelle Devos”. In Naar een nieuw FWO, 14–19. FWO Jaarboek 2015. Brussel: waarnemend secretariaat-generaal FWO, 2016. http://www.fwo.be/media/559367/160531_ID_FWO_Jaarboek2015_NL.pdf