Queteletcentrum - Queteletcentrum

De verborgen geschiedenis van de medische instrumentenmakers

DETAILS

Gebruikte databank:

LOKSTAT

Datum:

Mei 2025

Categorie:

Onderzoeksproject

Het project Fabrikanten van medische instrumenten, apparatuur en toebehoren in Vlaanderen en Brussel van ETWIE en het Industriemuseum bracht voor het eerst systematisch in kaart welke bedrijven actief waren in de productie van medisch-technologische hulpmiddelen in de periode 1830-1960. Tot nu toe lag de focus in collecties vooral op de werking van toestellen, terwijl de verhalen van de producenten zelf vaak onbekend bleven.

Met dit brede onderzoek vulden ETWIE en het Industriemuseum die lacune op. Ze brachten in kaart wie de fabrikanten waren, welke producten zij ontwikkelden en hoe hun activiteiten pasten in bredere technologische en economische evoluties. Hiervoor werden archieven, literatuur en museale collecties gecombineerd, aangevuld met casestudies van markante spelers. Het onderzoek keek niet alleen naar techniek, maar ook naar productieketens, export en internationale inbedding. Het leverde een unieke inventaris op die meer zicht biedt op de rol van Vlaanderen en Brussel binnen de medische technologie.

Deze inzichten zijn waardevol voor erfgoedzorg en voor het schrijven van de industriële geschiedenis van de zorgsector. Daarbij deden de onderzoekers een beroep op de databank LOKSTAT, die hen toeliet bedrijfsgegevens op een overzichtelijke en gedetailleerde manier terug te vinden. Dankzij de nijverheidstelling van 1896 beschikbaar via LOKSTAT konden de fabrikanten en producenten volledig in kaart worden gebracht.

Ontdek het project hier.

Van S.O.S. Antwerpen tot oorlogsdagboeken

Het Queteletcentrum heeft ruime expertise opgebouwd in het ontwikkelen van wetenschappelijke databanken met behulp van citizen science en crowdsourcing. Een bekend voorbeeld hiervan is het door het Queteletcentrum aangedreven SOS Antwerpen-project, waarin samen met vrijwilligers een omvangrijke en toegankelijke databank werd gerealiseerd.

De kennis die in dit project werd ontwikkeld, wordt ondertussen ook aangewend ter ondersteuning van andere initiatieven. Zo deed Archiefpunt, in het kader van het project Oorlogsdagboeken, recent een beroep op de ervaring van het Queteletcentrum.

Het project Oorlogsdagboeken richt zich op het verzamelen, digitaliseren en ontsluiten van egodocumenten zoals dagboeken en brieven uit de Tweede Wereldoorlog. Deze persoonlijke bronnen bieden waardevolle inzichten in het dagelijks leven tijdens conflicten en vormen een onmisbare aanvulling op klassieke archieven. Om de grote hoeveelheid materiaal toegankelijk te maken, wordt eveneens gebruikgemaakt van crowdsourcing en de inzet van vrijwilligers.

In dit geval werd er geen data overgedragen, maar wel methodologische expertise en praktische richtlijnen met betrekking tot het organiseren van grootschalige data-invoer door vrijwilligers en het duurzaam beheren van dergelijke databanken.

Op deze manier draagt het Queteletcentrum niet alleen bij via de ontwikkeling van onderzoeksdatabanken, maar ook door het delen van kennis en expertise die andere projecten versterkt.

DETAILS

Gebruikte databank: S.O.S. Antwerpen

Datum: September 2025

Categorie: Citizen science project

Van akkers tot asfalt: AI onthult de verstedelijking van Vlaanderen

DETAILS

Gebruikte databank:

LOKSTAT

Datum:

Juli 2025

Categorie:

Onderzoeksproject

Tussen 1778 en 2022 veranderde het Vlaamse landschap ingrijpend. Dat blijkt uit een recent onderzoek van het Instituut Natuur- en Bosonderzoek (INBO) onder leiding van Luc De Keersmaeker waarin historisch landgebruik werd geanalyseerd met behulp van artificiële intelligentie. Met de software OrthoSeg zijn drie belangrijke kaartreeksen verwerkt: de Ferrariskaart (1778), de Dépôt de la Guerre-kaart (1873) en de MGI-kaart (1969), telkens vergeleken met de actuele landgebruikskaart van 2022.

De resultaten spreken voor zich. Heide en duinen, die in de 18de eeuw nog 12% van Vlaanderen besloegen, krompen tot minder dan 1%. Bossen bleven in oppervlakte stabiel rond 10%, maar verschoven sterk in locatie. Akkers gingen van 60% naar 30%, terwijl graslanden meer dan verdubbelden door de zogenaamde Agricultural Invasion. Bebouwing en tuinen namen explosief toe: van 2% in 1778 naar 20% vandaag. Meer dan de helft van de open kustduinen verdween door urbanisatie en infrastructuur.

Opvallend is dat slechts 20% van Vlaanderen in 250 jaar tijd hetzelfde landgebruik behield. Dankzij de historische databank LOKSTAT, met gemeentegrenzen uit 1850, konden de kaarten nauwkeurig gegeorefereerd worden. Dit maakte betrouwbare vergelijkingen mogelijk en leverde een uniek inzicht in de evolutie van het Vlaamse landschap.

Het volledige rapport en de interactieve kaarten zijn beschikbaar via het INBO.

De verborgen geschiedenis van de medische instrumentenmakers

DETAILS

Gebruikte databank:

LOKSTAT

Datum:

Mei 2025

Categorie:

Onderzoeksproject

Ontdek het project hier.

Lancering Databank S.O.S. Antwerpen

DETAILS

Gebruikte databank:

S.O.S. Antwerpen

Datum:

April 2025

Categorie:

Citizen Science project

Op 22 april 2025 vond in het Felixarchief de feestelijke lancering plaats van de databank S.O.S. Antwerpen. Deze unieke databank ontsluit gegevens van meer dan 480.000 overlijdens in de stad Antwerpen tussen 1820 en 1946. Het gaat om een uitzonderlijke bron die zowel historici, genealogen als geïnteresseerde burgers toelaat om de gezondheidsgeschiedenis van de stad vanuit een nieuw perspectief te ontdekken.

Tijdens de bijeenkomst gaven Werner Pottier en Sarah Heynssens een inkijk in het ontstaansverhaal van het project. Daarbij werd in het bijzonder hulde gebracht aan de 761 vrijwilligers die duizenden doodsoorzakenregisters mee hebben ingevoerd. Hun inspanningen, onder leiding van het Queteletcentrum en in samenwerking met het Felixarchief, de universiteit van Antwerpen en Histories vzw, maakten deze databank mogelijk.

Het programma werd vervolledigd met drie inspirerende onderzoekslezingen. Professor Isabelle Devos belichtte de epidemiologische transitie aan de hand van het verloop van verschillende ziekten. Professor Hilde Greefs liet zien hoe de gegevens op kaart kunnen worden gezet en welke nieuwe patronen zo zichtbaar worden. Doctoraatsstudent Tom Hacha nam het publiek mee in zijn onderzoek naar de bijzonder hoge kindersterfte in historisch Antwerpen. Samen toonden zij hoe de databank een bron van inzichten vormt over doodsoorzaken, gezondheidscrisissen en sociale ongelijkheden.

De lancering werd afgesloten met een warme receptie, waar vrijwilligers en partners samen het glas hieven. Het was niet alleen een moment van dankbaarheid, maar ook van trots op wat er gezamenlijk werd gerealiseerd.

De databank S.O.S. Antwerpen is nu vrij toegankelijk en vormt een rijke informatiebron voor onderzoekers én iedereen met interesse in de geschiedenis van gezondheid, ziekte en samenleving.

Wat de dood ons vertelt

Waarom sterven mensen op sommige plekken vroeger dan op andere? Ondanks betere gezondheidszorg zijn de verschillen in sterfte tussen regio’s nog altijd groot – en soms zelfs groter dan vroeger. Het zopas verschenen nummer van het tijdschrift Espace-Populations-Sociétés, dat volledig gewijd is aan het onderzoek naar doodsoorzaken, laat zien hoe ziektes zich in tijd en ruimte verspreiden, van tuberculose in industriële steden tot Covid-19 in drukke stadswijken. Onze leefomgeving, sociale situatie, gewoontes en de kwaliteit van zorg spelen daarbij een belangrijke rol.
Het themanummer bundelt 15 bijdragen waarin de resultaten van recent onderzoek naar belangrijke doodsoorzaken vandaag en in het verleden worden toegelicht. Meer in het bijzonder worden cholera, tuberculose, griep, Covid-19, hart- en vaatziekten, kanker en dementie onder de loep genomen. Het themanummer kwam tot stand met medewerking van het Queteletcentrum waarvan verschillende leden hun onderzoeksresultaten in het kader van het project INEQKILL voorstellen.

Publicatie:
“La mortalité selon les causes de décès: approaches spatio-temporelles”, Espace-populations-sociétés, numero 2023/3 – 2024 /1.
https://journals.openedition.org/eps/14303

DETAILS

Gebruikte databank: HISSTER en LOKSTAT

Datum: November 2024

Categorie: Wetenschappelijke publicatie

Landbeheer en grootgrondbezit

Onlangs promoveerde Sander Berghmans tot doctor in de geschiedenis en in de toegepaste economische wetenschappen aan de UGent. In zijn proefschrift onderzoekt hij hoe grootgrondbezitters in de Zuidelijke Nederlanden tussen 1600 en 1820 hun domeinen beheerden en hoe hun beslissingen de economie en samenleving beïnvloedden.
Aan de hand van verschillende casussen laat hij zien hoe deze landeigenaren – zoals de hertogen van Arenberg en de abten van Roosewalle en Ename – hun winst maximaliseerden via streng beheer, financiële strategieën en het uitsluiten van kleinere boeren. Hun keuzes hadden grote impact op de lokale bevolking en op bredere economische ontwikkelingen. Berghmans gebruikt economische theorieën, zoals de principal-agent theorie, om deze praktijken beter te begrijpen en pleit voor meer aandacht voor historische context in economisch onderzoek.
Voor het onderzoek maakten medewerkers van het Queteletcentrum kaarten die onder meer de verspreiding van het grootgrondbezit weergeven.

Publicatie:

Sander Berghmans. Dukes and Abbots: Essays on the Economics of Estate Management in the Southern Netherlands (ca. 1600-1820). Gent, PhD Dissertatie, 2025.

DETAILS

Gebruikte databank: STREAM & LOKSTAT

Datum: Maart 2025

Categorie: Wetenschappelijke publicatie

Nieuwe internationale verkiezingsdata beschikbaar

Voor vergelijkend onderzoek naar democratieën in de wereld maken wetenschappers gebruik van internationale datasets zoals de Democratic Electoral Systems (DES). Deze veelgebruikte databank bevat gegevens over de wetgevende en presidentiële verkiezingen in democratieën sinds 1945. Nils-Christian Bormann (Universität Witten/Herdecke) en Leo Kaftan (Leibniz-Institut für Sozialwissenschaften Köln) hebben de datacollecties nu ook uitgebreid met gegevens over de verkiezingen die tussen 1919 en 1945 in 34 staten, waaronder België, plaatsgrepen.
Deze data bieden inzicht in de gevolgen van verschillende verkiezingssystemen voor partijfragmentatie en de stabiliteit van democratieën. De historische gegevens zijn tevens bruikbaar om relevante vraagstukken over hedendaagse democratieën te begrijpen, zoals de invloed van institutionele keuzes en de evolutie van verkiezingsregels. Ze kunnen worden gekoppeld aan andere wetenschappelijke bronnen en bieden een waardevolle basis voor vergelijkende analyses.
Tijdens de verwerking van de Belgische data deden Bormann en Kaftan een beroep op LOKSTAT om verkiezingsuitslagen in kaart te brengen. De DES-databank is onder meer raadpleegbaar via het Data-archief van Harvard University.

Artikel:

Nils-Christian Bormann, Lea Kaftan. “Introducing the Democratic Electoral Systems data, 1919-1945”, in: Open Research Europe, 4(2024), 1-18.

DETAILS

Gebruikte databank: LOKSTAT

Datum: Februari 2025

Categorie: Wetenschappelijke publicatie

Bodem en macht

Tijdens de middeleeuwen en de vroegmoderne tijd lagen tal van heerlijkheden in de Lage Landen. Een heerlijkheid was een gebied waar een lokale heer allerlei voorrechten genoot, zowel bestuurlijk, juridisch als economisch. Biologe Margreet Brandsma en historicus Jim Van der Meulen (UGent) bestudeerden de ruimtelijke verdeling van heerlijkheden en hun relatie met geofysische factoren zoals bodemvruchtbaarheid, reliëf en nabijheid van waterwegen. Door een vergelijking van Gelre en Henegouwen toonden ze aan dat heerlijkheden zich voornamelijk vestigden in economisch aantrekkelijke gebieden met vruchtbare bodems en gunstige handelsroutes. In Gelre speelden waterwegen een cruciale rol bij de concentratie van elite-machtsstructuren, terwijl in Henegouwen het reliëf een bepalende factor was. Met behulp van historische kaarten en GIS-analyse biedt het onderzoek een innovatieve methodologische benadering om machtsstructuren in premoderne landschappen te visualiseren en kwantificeren. De resultaten bevestigen dat natuurlijke omgevingsfactoren een belangrijke invloed hadden op de ruimtelijke organisatie van feodale machtsverhoudingen in de middeleeuwse Lage Landen. Om tot deze resultaten te komen, maakten de auteurs onder meer gebruik van bodemgegevens afkomstig uit de databank LOKSTAT.

Artikel:

Margreet Brandsma, Jim Van der Meulen. “The Lordscape: Seigneurial Jurisdictions in the Late-Medieval Low Countries”, in Journal of Historical Geography, 86(2024), 1, 355-371.

DETAILS

Gebruikte databank: LOKSTAT

Datum: Januari 2025

Categorie: Wetenschappelijke publicatie

Vlasrootputten in het landschap

Eeuwenlang waren het Land van Dendermonde en het Land van Waas onlosmakelijk verbonden met de vlasteelt en -bewerking. De regio genoot een uitstekende reputatie in de textielsector, mede dankzij een bijzondere rottingsmethode waarbij vezels uit de vlasplant werden gewonnen. Dit proces vond plaats in kleine, stilstaande waterpartijen, de zogenaamde vlasrootputten, die verspreid lagen in het landschap.
Lies Vervaet, medewerkster bij het Regionaal Landschap Schelde-Durme en voormalig onderzoekster aan de UGent, werpt een nieuw licht op dit bijna vergeten erfgoed. Door gesprekken met de laatste getuigen en grondige studie van historische kaarten en archiefbronnen – waaronder landbouwtellingen uit LOKSTAT – brengt ze de betekenis van deze rootputten opnieuw onder de aandacht. Niet alleen speelden ze een cruciale rol in de regionale economie, maar ze bieden vandaag ook kansen voor biodiversiteit, waterbeheer en erfgoedbehoud.

Publicatie:

Lies Vervaet, Stille waters: vlasrootputten in het Land van Dendermonde en het Land van Waas. Die Keure, 2024, 200 p.

DETAILS

Gebruikte databank: LOKSTAT

Datum: December 2024

Categorie: Wetenschappelijke publicatie

Brussel in de steigers

De bouwsector speelde een cruciale rol in de economische ontwikkeling van Brussel, maar bleef desondanks onderbelicht. Matthijs Degraeve (VUB) bracht de langetermijn veranderingen van de sector in kaart met behulp van een database van 16.700 bouwondernemingen en kadastergegevens uit POPPKAD en LOKSTAT. Hij laat zien hoe de sector enerzijds industrialisatie en marktconcentratie kende, maar anderzijds gedomineerd bleef door kleinschalige, flexibele bedrijven. De groei van de stad leidde tot een toename van aannemers, terwijl gespecialiseerde vaklieden in aantal afnamen. Economische crises zorgden voor tijdelijke marktconcentratie, terwijl groeiperiodes de fragmentatie bevorderden. Technologische vooruitgang verhoogde de productiviteit in sommige subsectoren, maar de meeste bedrijven bleven eenmanszaken of familiebedrijven. Uiteindelijk evolueerde de sector langzaam naar grotere en kapitaalintensievere ondernemingen.

Artikel:

Matthijs Degraeve. “The Business of City Building: Long-Term Change and Continuity in the Construction Sector (Brussels 1830-1970)”, Enterprise & Society, 2024, 1-32.

https://www.cambridge.org/core/journals/enterprise-and-society/article/business-of-citybuilding-longterm-change-and-continuity-in-the-construction-sector-brussels-18301970/4D3B50580CB8AB532C89CC527C33DC80

DETAILS

Gebruikte databank: POPPKAD en LOKSTAT

Datum: Oktober 2024

Categorie: Wetenschappelijke publicatie

Hoe treinen België vormden

Recent verdedigde Ingrid Schepers (UA) haar doctorale proefschrift over de invloed van spoorwegen op arbeidsmobiliteit in België. Haar onderzoek toont hoe de negentiende-eeuwse, door de overheid gestuurde spoorweginfrastructuur de relatie tussen stad en platteland vormgaf. België liep voorop in de aanleg van een openbaar spoorwegnet en het stimuleren van woon-werkverkeer per trein. De overheid trachtte de stedelijke overbevolking te verlichten door landelijke en stedelijke gebieden beter te verbinden. Goedkope spoorwegabonnementen maakten pendelen een haalbaar alternatief voor migratie, maar gegevens uit 1846-1961 tonen aan dat spoorwegbereik niet automatisch meer pendelverkeer betekende. Naast transport speelden arbeidsmarkten en economische structuren een cruciale rol. Het onderzoek benadrukt dat pendelbeleid eerst als economische noodzaak moet worden beschouwd, en pas daarna als een kwestie van ruimtelijke voorkeuren. Deze bevindingen steunen op gedetailleerde analyses van de spoorweginfrastructuur en pendelstromen die konden worden bestudeerd dankzij uitgebreide censusgegevens beschikbaar via LOKSTAT.

Publicatie:

Ingrid Schepers. “Mobilising labour: a spatial analysis of railway infrastructure, commuting flows and rural-urban relations in Belgium, 1846-1961”. Antwerp, PhD Dissertation, 2024, pp. 1-361.

DETAILS

Gebruikte databank: LOKSTAT

Datum: Juli 2024

Categorie: Wetenschappelijke publicatie

Gentse gronden

Vandaag is Gent eigenaar van zo’n 1.800 hectare plattelandsgrond, voornamelijk buiten de stadsgrenzen. Maar ooit was dat 5.000 hectare akkers, weiden en bos. Het verhaal van de Gentse landbouwgronden start in de dertiende eeuw, wanneer Gentse rijke stedelingen, abdijen en hospitalen eigenaar werden van gronden buiten de stadsmuren. Hospitalen hadden de gronden eeuwenlang broodnodig om financieel stabiel te blijven en om voedsel voor arme en zieke mensen in de stad te voorzien. In de twintigste eeuw breidde de stad uit met de haven en autosnelwegen, hervormde het nieuwe OCMW het sociaal beleid en deelde het niet langer voedsel uit en veranderde de landbouwsector grondig. De Gentse landbouwgronden werden deels verkocht en raakten in de vergetelheid.
De expo Gentse Gronden brengt daar verandering in en doet dit intrigerende hoofdstuk in de geschiedenis van Gent en andere steden uitgebreid uit de doeken aan de hand van illustraties, filmmateriaal en bijzondere objecten. Op de tentoonstelling is een fraaie overzichtskaart te zien van alle stadgronden die mede met behulp van POPPKAD tot stand kwam.

Tentoonstelling:
Gentse gronden, van 22 maart tot en met 29 september 2024 in het Stadsmuseum Gent (STAM).

DETAILS

Gebruikte databank: POPPKAD

Datum: April 2024

Categorie: Tentoonstelling

Regionaal beleid onder de loep

Elk land kent regio’s waarvan de economische ontwikkeling en het welvaartsniveau achterblijven in vergelijking met andere gebieden. Waar Vlaanderen sinds de jaren 1960 economisch steeds sterker presteerde, bleef Wallonië achter. Maar ook binnen Vlaanderen was tot eind jaren 1990 sprake van regionale economische ongelijkheden. Al vóór de Tweede Wereldoorlog rees de vraag om overheidsingrijpen, maar pas vanaf de jaren 1950 ontstond een structureel beleid met financiële en fiscale steun voor specifieke regio’s. Dit beleid wilde gelijke kansen creëren voor alle regio’s en hun economische potentieel benutten.

In een doctoraal proefschrift dat recent aan de UGent werd neergelegd, toont historica Ophelia Ongena aan dat dit proces allesbehalve rechtlijnig verliep en sterk beïnvloed werd door politieke omstandigheden en communautaire spanningen. Vanaf de jaren 1970 kreeg Vlaanderen meer zeggenschap over het economisch beleid, wat leidde tot nieuwe strategieën en toenemende betrokkenheid van bedrijven zelf bij het aanpakken van regionale werkloosheid.

Voor dit onderzoek werd onder meer gebruik gemaakt van de nijverheidstelling 1937 uit LOKSTAT.

Publicatie:

Ophelia Ongena. “Werk in eigen streek!” Ontstaan en evolutie van een economisch beleid op maat van streken en regio’s (België, tweede helft van de 20ste eeuw). Gent, PhD Dissertatie, 2024.

DETAILS

Gebruikte databank: LOKSTAT

Datum: Februari 2024

Categorie: Wetenschappelijke publicatie

Regionaal beleid onder de loep

Gebruikte databank: LOKSTAT

Datum: Februari 2024

Categorie: Wetenschappelijke publicatie

Voor dit onderzoek werd onder meer gebruik gemaakt van de nijverheidstelling 1937 uit LOKSTAT.

Publicatie:

Ophelia Ongena. “Werk in eigen streek!” Ontstaan en evolutie van een economisch beleid op maat van streken en regio’s (België, tweede helft van de 20ste eeuw). Gent, PhD Dissertatie, 2024.

Van textiel tot tabak: de Vlaamse industrie in 1738

DETAILS

Gebruikte databank:

STREAM

Datum:

December 2023

Categorie:

Publicatie

Van textiel tot tabak: de Vlaamse industrie in 1738

Hoe was het gesteld met de nijverheid in Vlaanderen in de eerste helft van de 18de eeuw? Wouter Ryckbosch en Anne Winter (VUB) onderzochten de industriële productie en arbeid in negentien Vlaamse steden in 1738. Met behulp van de nijverheidsenquête uit dat jaar, waarvan de resultaten beschikbaar zijn in STREAM, bestudeerden ze de omvang en de aard van de stedelijke nijverheden, de rol van de ambachtsgilden en de lokale arbeidsverhoudingen.

Hun analyse bevestigt de dominantie van de textielproductie en de ambachten in de onderzochte steden. Tevens toont het onderzoek de aanwezigheid aan van nijverheden die gericht waren op consumptie, zoals de fabricage van glas, tabak en zeep. Deze nijverheden waren numeriek nog marginaal, maar zouden in de tweede helft van de eeuw een hoge vlucht nemen. Uit de studie blijkt tevens dat deze sectoren minder ambachtelijk waren georganiseerd en een hogere proletariseringsgraad kenden.

Artikel:

Ryckbosch, Wouter en Winter, Anne. “Tussen corporatisme en kapitalisme? Stedelijke nijverheid en arbeid in achttiende-eeuws Vlaanderen”, TSEG – The Low Countries Journal of Social and Economic History, 20 (2023): 37-80.

Interdisciplinair onderzoek met COST Action ‘The Great Leap’

DETAILS

Gebruikte databank:

HISSTER, S.O.S. Antwerpen

Datum:

Juni 2023

Categorie:

Interdisciplinaire samenwerking

INTERDISCIPLINAIR ONDERZOEK MET COST ACTION 'THE GREAT LEAP'

Isabelle Devos van het Queteletcentrum is copromotor van de COST Action ‘The great leap. Multidisciplinary approaches to health inequalities, 1800-2022 (GREATLEAP)’.

Een COST Action is een interdisciplinair onderzoeksnetwerk dat onderzoekers en vernieuwers samenbrengt om gedurende vier jaar een onderwerp naar keuze te onderzoeken. COST-acties bestaan doorgaans uit onderzoekers uit de academische wereld, KMO’s, overheidsinstellingen en andere relevante organisaties of belanghebbende partijen.

In het kader van de COST-missie hanteert de The Great Leap een unieke, multidisciplinaire benadering vanuit een historisch perspectief om een beter inzicht te krijgen in de wortels en drijfveren van ongelijkheden op gezondheidsgebied tussen regio’s en landen in Europa en daarbuiten. Om deze missie te bereiken, creëert The Great Leap een internationaal, multidisciplinair netwerk dat expertise, technieken, inzichten en gegevens zal bundelen om het volgende te realiseren:

(1) de eerste internationaal vergelijkbare dataset van historische doodsoorzaken op individueel niveau,

(2) innovatieve analytische instrumenten om deze te analyseren, en

(3) inzichten in hoe deze informatie kan worden gebruikt in het huidige beleid en de praktijk van de volksgezondheid.

Het netwerk omvat een breed scala aan academische expertise op het gebied van geschiedenis, sociale wetenschappen, biowetenschappen en epidemiologie en omvat universitaire, onderzoeks-, overheids- en (internationale) gezondheidsinstituten en -organisaties, waaronder bureaus voor de statistiek en nationale archieven.

Geïnteresseerden kunnen hier een aanvraag indienen tot participatie aan één of meer van de vijf werkgroepen van de COST Action.

S.O.S. Antwerpen krijgt eervolle onderscheiding

DETAILS

Gebruikte databank:

S.O.S. ANTWERPEN

Datum:

14 november 2023

Categorie:

Databank

S.O.S. ANTWERPEN KRIJGT EERVOLLE ONDERSCHEIDING

Isabelle Devos, Sarah Heynssens en Sven Vrielinck werden onderscheiden door de Koninklijke Vlaamse Academie van België en de Jonge Academie met een Jaarprijs Wetenschapscommunicatie voor het project S.O.S. Antwerpen.

In het burgerwetenschapsproject rond demografie en dood in Antwerpen werkten burgers niet alleen mee aan de dataverzameling en -analyse, ze werden ook aangespoord om zelf aan historisch onderzoek te doen. De jury kende S.O.S. Antwerpen de onderscheiding toe omdat de burgers dankzij vormingen, opdrachten en uitwisselingen met de teamleden ook echt inzicht in het proces van wetenschap kregen .

Meer leren over de databank die uit dit project voortkwam kan hier:

10.000 gebruikers ontdekken POPPKAD

DETAILS

Gebruikte databank:

POPPKAD

Datum:

September 2023

Categorie:

Databank

10.000 gebruikers ontdekken POPPKAD

POPPKAD, de databank van het Belgische kadaster uit de negentiende eeuw, doet het opmerkelijk goed bij het brede publiek. Onderzoekers, heemkundigen, genealogen en andere geïnteresseerden vinden steeds meer de weg naar de databank, die de namen van 540.000 vastgoedeigenaars uit het midden van de 19e eeuw in meer dan 1.000 Belgische gemeenten bevat. Volgens de laatste statistieken hebben nu 10.000 gebruikers de website uitgebreid gebruikt. Tot de top 5 van meest gezochte zoektermen behoren (weinig verrassend) de namen Janssens, Peeters, Willems, Maes en De Smet. Op de projectwebsite kun je niet alleen de meest voorkomende familienamen terugvinden, maar ook toegang krijgen tot scans van de originele kadasterregisters. Deze registers bevatten gedetailleerde informatie over vastgoedeigenaars, gebouwen en gronden uit de negentiende eeuw. Voorlopige cijfers tonen aan dat al meer dan 25.000 registers na raadpleging van de databank via de site zijn gedownload.

Ontdek het rijke verleden via POPPKAD!

Land en krediet als stuwende krachten

DETAILS

Gebruikte databank:

LOKSTAT, POPPKAD

Datum:

Oktober 2023

Categorie:

Doctoraatsonderzoek

LAND EN KREDIET ALS STUWENDE KRACHTEN

Onlangs promoveerde Nicolas De Vijlder tot doctor in de Geschiedenis en de Bedrijfseconomie aan de UGent. Zijn proefschrift behandelt de structurele betekenis van kapitaal in de ontwikkeling van de Zuidelijke Lage Landen tussen 1400 en 1900.

De auteur benadrukt de rol van land en krediet als dominante productiefactoren, en hoe de uitwisseling van deze kapitaalvormen een diepgaande invloed had op de samenleving. Hij onderzocht markttransacties van land en krediet in zowel stedelijke als landelijke omgevingen, met gedetailleerde casestudy’s en macro-analyses. Zijn onderzoek wijst op de commercialisering van het platteland, de groeiende verwevenheid tussen stad en platteland, en de langetermijneffecten van marktactiviteiten op sociaaleconomische verhoudingen. Deze studie toont ook de haalbaarheid en relevantie aan van het toepassen van kwantitatieve en econometrische onderzoeksmethoden op historische vraagstukken.

Nicolas De Vijlder baseerde zijn onderzoek deels op datasets afkomstig van LOKSTAT en POPPKAD, waaronder uitkomsten van handels- en nijverheidstellingen.

Publicatie:

Nicolas de Vijlder, Essays on Land and Credit markets: The Southern Low Countries 1500-1900. Ghent, PhD Dissertation, 2023.