HISSTER

HISSTER

Databank van historische sterftestatistieken over België, 1841-1970

De HISSTER-databank biedt een selectie van sterftestatistieken voor Belgische gemeenten sinds 1841.

Infofiche

Titel: Databank van historische sterftestatistieken over België

Auteur: Universiteit Gent

Populatie/Onderwerp: Historische sterftestatistieken

Regio: België

Periode: 1841-1970

Aantal eenheden: 2710

Aantal variabelen: 2696

Formaat: CSV, XLS, XML, PDF

Toegankelijkheidsgraad: Geen beperkingen bovenop de algemene gebruiksvoorwaarden van het Queteletcentrum. 

Context van de databank

Deze databank kwam tot stand binnen het HISSTER-project (Promotor Prof. Dr. Isabelle Devos) dat werd gefinancierd door het Bijzonder Onderzoeksfonds van de Universiteit Gent. De databank werd ontwikkeld om het rijke patrimonium aan sterftestatistieken in België te beschermen en toegankelijk te maken voor onderzoek.

België behoort tot een kleine groep landen die over lange, goed gedocumenteerde, demografische statistieken beschikt. Zo bevat het archief van de Mouvement de la Population et de l’Etat Civil (beschikbaar in het Algemeen Rijksarchief Brussel) een schat aan demografische gegevens voor de periode 1841 tot 1976. 

De Mouvement is een unieke reeks van manueel ingevulde registers met de jaarlijkse loop van de bevolking (geboorten, overlijdens, huwelijken, in- en uitwijkingen), en dit voor alle Belgische gemeenten en arrondissementen. Deze reeks was, naast de (volks)tellingen, de belangrijkste pijler van de 19de en 20ste-eeuwse bevolkingsstatistiek in België. 

Deze bijzondere bron is relatief onbekend in binnen- en buitenland. Meer dan de helft van de statistieken van de Mouvement heeft met sterfte te maken en kan in deze databank teruggevonden worden.

Welke gegevens vind je in deze databank?

De HISSTER-databank bevat een selectie van de sterftestatistieken uit de rijke bron van de Mouvement de la Population et de l’Etat Civil. Ze bevatten onder andere per arrondissement en per gemeente het jaarlijkse aantal sterfgevallen opgedeeld per geslacht, leeftijdscategorie en doodsoorzaak (cholera, kanker, tuberculose, gewelddadige dood, zelfmoord, doodgeboorte enzovoort). 

Om relatieve mortaliteitsindicatoren te kunnen berekenen, zijn naast gegevens uit de Mouvement, ook geboorte- en bevolkingsstatistieken in HISSTER opgenomen.

Voor een overzicht van de variabelen in de databank, zie “Devos Isabelle, Sofie De Langhe, en Sven Vrielinck, Inventaris van HISSTER. Databank van Belgische overlijdensstatistieken uit de 19de en 20ste eeuw beschikbaar op lokaal en regionaal niveau.”

Hoe kan je gegevens uit de databank consulteren?

HISSTER wordt beheerd door het Queteletcentrum. Personen geïnteresseerd in het gebruik van de gegevens van HISSTER richten een gemotiveerde aanvraag aan een medewerker (Queteletcenter@ugent.be).

Publicaties op basis van HISSTER

  • Van Rossem, Tina, Patrick Deboosere, en Isabelle Devos. “Spatial disparities at death. Age-, sex- and disease-specific mortality in the districts of Belgium at the beginning of the twentieth century”. Espace Populations Sociétés. Space Populations Societies, nr. 1-2 (2018): 1-22. 
  • Clerix, Kristof. “Grasduinen in de bevolkingsgeschiedenis: wat was er mis met de West-Vlamingen?” Knack, 13 maart 2018.
  • Van Rossem, Tina, Patrick Deboosere, en Isabelle Devos. “Death at work? Mortality and industrial employment in Belgian cities at the turn of the twentieth century”. Explorations in Economic History 66 (2017): 44–64.
  • Klüsener, Sebastian, Isabelle Devos, Peter Ekamper, Ian Gregory, Siegfried Gruber, Jordi Martí-Henneberg, Frans Poppel, Luis Espinha da Silveira, en Arne Solli. “Spatial inequalities in infant survival at an early stage of the longevity revolution: a pan-European view across 5000+ regions and localities in 1910”. Demographic Research 30 (2014): 1849–64.
  • Devos, Isabelle, en Tina Van Rossem. “Urban health penalties: estimates of life expectancies in Belgian cities, 1846-1910”. Journal of Belgian History 45, nr. 4 (2015): 74–109.