Tijdens de middeleeuwen en de vroegmoderne tijd lagen tal van heerlijkheden in de Lage Landen. Een heerlijkheid was een gebied waar een lokale heer allerlei voorrechten genoot, zowel bestuurlijk, juridisch als economisch. Biologe Margreet Brandsma en historicus Jim Van der Meulen (UGent) bestudeerden de ruimtelijke verdeling van heerlijkheden en hun relatie met geofysische factoren zoals bodemvruchtbaarheid, reliëf en nabijheid van waterwegen. Door een vergelijking van Gelre en Henegouwen toonden ze aan dat heerlijkheden zich voornamelijk vestigden in economisch aantrekkelijke gebieden met vruchtbare bodems en gunstige handelsroutes. In Gelre speelden waterwegen een cruciale rol bij de concentratie van elite-machtsstructuren, terwijl in Henegouwen het reliëf een bepalende factor was. Met behulp van historische kaarten en GIS-analyse biedt het onderzoek een innovatieve methodologische benadering om machtsstructuren in premoderne landschappen te visualiseren en kwantificeren. De resultaten bevestigen dat natuurlijke omgevingsfactoren een belangrijke invloed hadden op de ruimtelijke organisatie van feodale machtsverhoudingen in de middeleeuwse Lage Landen. Om tot deze resultaten te komen, maakten de auteurs onder meer gebruik van bodemgegevens afkomstig uit de databank LOKSTAT.
Artikel:
Margreet Brandsma, Jim Van der Meulen. “The Lordscape: Seigneurial Jurisdictions in the Late-Medieval Low Countries”, in Journal of Historical Geography, 86(2024), 1, 355-371.
DETAILS
Gebruikte databank: LOKSTAT
Datum: Januari 2025
Categorie: Wetenschappelijke publicatie