Grootgrondbezitters bepaalden eeuwenlang hoe land werd beheerd en wie ervan mocht leven. Sander Berghmans (UGent) onthult in een recent verdedigd proefschrift welke economische strategieën ze volgden en hoe deze keuzes de lokale economieën en sociale verhoudingen beïnvloedden. Het Queteletcentrum leverde historisch kaartmateriaal voor dit onderzoek.
De Internationale databank van kiessystemen (DES) werd onlangs uitgebreid met verkiezingsgegevens uit de jaren 1919-1945, waaronder data over België. De databank biedt nieuwe inzichten in de invloed van verkiezingssystemen op democratische stabiliteit en partijfragmentatie. Voor de toevoeging en analyse van de Belgische data maakten onderzoekers gebruik van de cartografische tools van LOKSTAT.
In de Lage Landen waren heerlijkheden een wijdverspreide bestuursvorm tijdens de middeleeuwen en de vroegmoderne tijd. De reden waarom ze in bepaalde gebieden meer of minder voorkwamen, is nog onvoldoende gekend. Een vergelijkend onderzoek uitgevoerd door biologe Margreet Brandsma en historicus Jim Van der Meulen (UGent), mede gebaseerd op LOKSTAT-data, toont aan dat de vruchtbaarheid van de bodem, het reliëf en de nabijheid van handelsroutes een belangrijke rol speelden.
Wist je dat kleine waterputten ooit de spil vormden van een bloeiende vlasindustrie in het Land van Dendermonde en het Land van Waas? Deze zogenaamde vlasrootputten, nu bijna vergeten, speelden een cruciale rol in de textielproductie en het regionale landschap. Lies Vervaet ontrafelt hun verborgen geschiedenis en laat -met behulp van onder meer LOKSTAT- zien hoe ze vandaag nog waardevol kunnen zijn voor natuur, waterbeheer en erfgoed.
Ondanks vooruitgang in de gezondheidszorg blijven er hardnekkige regionale verschillen in sterftecijfers. De zopas verschenen aflevering van het tijdschrift Espace- Populations-Sociétés onderzoekt hoe doodsoorzaken variëren in tijd en ruimte, met aandacht voor sociale, milieugerelateerde en gedragsmatige factoren. Het themanummer bevat bijdragen van verschillende medewerkers van het Queteletcentrum die hun nieuwste onderzoeksresultaten voorstellen.
De bouwsector in Brussel onderging tussen 1830 en 1970 een ingrijpende transformatie. Terwijl industrialisatie en urbanisatie leidden tot grotere ondernemingen en marktconcentratie, bleef het vakmanschap van kleine, flexibele bouwfirma’s overeind. Matthijs Degraeve (VUB) onderzocht hoe deze modernisering in Brussel plaatsgreep en maakte hiervoor gebruik van POPPKAD en LOKSTAT.
Spoorwegen speelden een cruciale rol in de ruimtelijke ontwikkeling van België. Ingrid Schepers (UA) onderzocht hoe het vervoersbeleid van de overheid, de verstedelijking en de pendelstromen elkaar beïnvloeden en het land vorm gaven. Haar onderzoek, dat deels op LOKSTAT steunt, toont aan dat het niet enkel de goedkope treintarieven waren die de bevolkingsbewegingen stuurden, maar dat de economische structuren minstens zo bepalend waren als de infrastructuur zelf.
Gent is een grootgrondbezitter. Vooral buiten haar grenzen is de stad eigenaar van veel landbouwgrond. Vandaag is dat nog zo’n 1.800 hectare, maar ooit bezat Gent meer dan 5.000 hectare aan akkers, weiden en bos. Wat moet een stad met zoveel plattelandsgrond ? De expo Gentse gronden, waarvoor POPPKAD een bijdrage leverde, toont de geschiedenis van dit grondbezit en het belang hiervan voor de samenleving.
Economische ongelijkheid tussen regio’s is een universeel fenomeen. In haar pas verdedigde doctoraatsthesis werpt Ophelia Ongena (UGent) een scherp licht op het ontstaan en de evolutie van het regionaal-economisch beleid in België sinds de jaren 1950. Ze laat zien hoe overheden, ondanks goede bedoelingen, vaak laveerden tussen politieke spanningen en complexe bevoegdheidsverdelingen. Voor haar onderzoek maakte ze o.m. gebruik van LOKSTAT.