Van textiel tot tabak: de Vlaamse industrie in 1738

Hoe was het gesteld met de nijverheid in Vlaanderen in de eerste helft van de 18de eeuw?  Wouter Ryckbosch en Anne Winter (VUB) onderzochten de industriële productie en arbeid in negentien Vlaamse steden in 1738.  Met behulp van de nijverheidsenquête uit dat jaar, waarvan de resultaten beschikbaar zijn in STREAM, bestudeerden ze de omvang en de aard van de stedelijke nijverheden, de rol van de ambachtsgilden en de lokale arbeidsverhoudingen. 

Hun analyse bevestigt de dominantie van de textielproductie en de ambachten in de onderzochte steden. Tevens toont het onderzoek de aanwezigheid aan van nijverheden die gericht waren op consumptie, zoals de fabricage van glas, tabak en zeep. Deze nijverheden waren numeriek nog marginaal, maar zouden in de tweede helft van de eeuw een hoge vlucht nemen. Uit de studie blijkt tevens dat deze sectoren minder ambachtelijk waren georganiseerd en een hogere proletariseringsgraad kenden.

Artikel: 

Ryckbosch, Wouter en Winter, Anne. “Tussen corporatisme en kapitalisme? Stedelijke nijverheid en arbeid in achttiende-eeuws Vlaanderen”, TSEG – The Low Countries Journal of Social and Economic History, 20 (2023): 37-80.