De Ferrariskaart gevectoriseerd: de ontwikkeling van een nieuw GIS-tool

De 18de-eeuwse kabinetskaart van Joseph de Ferraris vormt één van de belangrijkste historische kaarten van België. De kaart is een unieke bron door de vele topografische elementen die in detail op de bladen zichtbaar zijn. Om deze waardevolle gegevens voor onderzoeksdoeleinden te gebruiken, moeten ze worden overgetekend en tot bewerkbare tabellen worden omgezet. Het STREAM-team heeft tools ontwikkeld waarmee deze arbeidsintensieve taak op een gestructureerde en efficiënte manier verloopt. Alle wegen, waterlopen, gebouwen, grenzen en andere kaartelementen worden met deze instrumenten minutieus overgetekend en in een omvangrijk vectorbestand ondergebracht. Dit bestand wordt vervolgens verrijkt met uiteenlopende historische gegevens, waaronder data over de bevolking, de landbouw en de nijverheid. Het resultaat is een omvangrijke collectie van geografische data waarmee tijdruimtelijk spitsonderzoek mogelijk is. Wil je graag een historische bron of telling op kaart zien? Neem dan zeker contact op met de medewerkers van het Queteletcentrum om te bespreken wat mogelijk is.

Artikel: 

De Maeyer, Philippe, Elien Ranson, Kristien Ooms, Karen De Coene, Bart De Wit, Michiel Van den Berghe, Sven Vrielinck, Torsten Wiedemann, Anne Winter, Rink Kurk, en Isabelle Devos. “User-Centered Design of a Collaborative, Object Oriented Historical GI-Platform”. In Dissemination of Cartographic Knowledge: 6th International Symposium of the ICA Commission on the History of Cartography, 379–90. Springer, 2018.

Abstract:

“The project STREAM (Spatio-Temporal Research Infrastructure for Early Modern Flanders and Brabant) aims to create a research infrastructure that will allow spatio-temporal analyses in order to improve our understanding of the demographic, social and economic changes that occurred in Flanders and Brabant (Belgium) between 1550 and 1800. The Carte de Cabinet of count Joseph de Ferraris (1771–1778) offers information on various subjects for that time period and is considered one of the most important products of Belgian cartographic history. Hence this historical map was used as the main source document to develop a vectorial geographical database that constitutes an important step towards the creation of a research infrastructure. To build this geographical database a retrogressive method was used in order to interpret the historical map and its related data in an absolute geographical reference system, which the Carte de Cabinet lacks. Since STREAM results from a collaboration between researchers from different disciplines a specific user-oriented editing platform was developed to support the different actors. This platform allows the digitisation of the historical road network in a geographic reference system based on the current road network by means of a slider, a shift tool and an editing tool. Initial analyses have confirmed the strong geometric distortions of the Carte de Cabinet but also the multiple possibilities for spatio(-temporal) research when combining the information of the Carte de Cabinet with cartographic analyses of other cartographic documents.”