Neurowetenschappers aan de slag met LOKSTAT-data

DETAILS

Gebruikte databank:

LOKSTAT

Datum:

2018

Categorie:

Publicatie

NEUROWETENSCHAPPERS AAN DE SLAG MET LOKSTAT-DATA

De bevindingen van het onderzoek van Aleida Frissen, Jim Van Os, Sanne Peeters, Ed Gronenschild en Machteld Marcelis werden onlangs gepubliceerd in het tijdschrift “Psychiatry Research. Neuroimaging”. De wetenschappers tonen aan dat minder grijze hersenstof bij psychotische stoornissen het resultaat kan zijn van een verhoogde gevoeligheid voor omgevingsrisco’s, en dit vooral bij mannelijke patiënten. Lees dit opmerkelijke onderzoek zelf na. 

Artikel:

Frissen, Aleida, Jim van Os, Sanne Peeters, Ed Gronenschild, Machteld Marcelis, en for Genetic Risk and Outcome in Psychosis (G.R.O.U.P.). “Evidence that reduced gray matter volume in psychotic disorder is associated with exposure to environmental risk factors”. Psychiatry Research. Neuroimaging 271 (2018): 100–110.

Abstract:

“The aim of this study was to examine whether cannabis use, childhood trauma and urban upbringing are associated with total gray matter volume (GMV) in individuals with (risk for) psychotic disorder and whether this is sex-specific. T1-weighted MRI scans were acquired from 89 patients with a psychotic disorder, 95 healthy siblings of patients with psychotic disorder and 87 controls. Multilevel random regression analyses were used to examine main effects and interactions between group, sex and environmental factors in models of GMV. The three-way interaction between group, sex and cannabis (χ2 =12.43, p<0.01), as well as developmental urbanicity (χ2 = 6.29, p = 0.01) were significant, indicating that cannabis use and developmental urbanicity were associated with lower GMV in the male patient group (cannabis: B= -32.54, p < 0.01; developmental urbanicity: B= -10.23, p=0.03). For childhood trauma, the two-way interaction with group was significant (χ2 = 5.74, p = 0.02), indicating that childhood trauma was associated with reduced GMV in the patient group (B=-9.79, p=0.01). The findings suggest that reduction of GMV in psychotic disorder may be the outcome of differential sensitivity to environmental risks, particularly in male patients.”

Het Queteletcentrum levert basiskaarten over België aan de Linked Open dataset World War I

DETAILS

Gebruikte databank:

LOKSTAT

Datum:

november 2017

Categorie:

Wetenschappelijke publicatie

HET QUETELETCENTRUM LEVERT BASISKAARTEN OVER BELGIË AAN DE LINKED OPEN DATASET WORLD WAR I

Article: 

Mäkelä, Eetu, Juha Törnroos, Thea Lindquist, en Eero Hyvönen. “WW1LOD: an application of CIDOC-CRM to World War 1 linked data”. International Journal on Digital Libraries 18, nr. 4 (November 2017): 333–43.


Abstract: 

“The CIDOC-CRM standard indicates that common events, actors, places and timeframes are important in linking together cultural material, and provides a framework for describing them. However, merely describing entities in this way in two datasets does not yet interlink them. To do that, the identities of instances still need to be either reconciled, or be based on a shared vocabulary. The WW1LOD dataset presented in this paper was created to facilitate both of these approaches for collections dealing with the First World War. For this purpose, the dataset includes events, places, agents, times, keywords, and themes related to the war, based on over ten different authoritative data sources from providers such as the Imperial War Museum. The content is harmonized into RDF, and published as a Linked Open Data service. While generally based on CIDOC-CRM, some modeling choices used also deviate from it where our experience dictated such. In the article, these deviations are discussed in the hope that they may serve as examples where CIDOC-CRM itself may warrant further examination. As a demonstration of use, the dataset and online service have been used to create a contextual reader application that is able to link together and pull in information related to WW1 from, e.g., 1914–1918 Online, Wikipedia, WW1 Discovery, Europeana and the Digital Public Library of America.”

Onderzoekers over het vergunningenbeleid in Vlaanderen doen een beroep op LOKSTAT

DETAILS

Gebruikte databank:

LOKSTAT

Datum:

November 2017

Categorie:

Publicatie

ONDERZOEKERS OVER HET VERGUNNINGENBELEID IN VLAANDEREN DOEN EEN BEROEP OP LOKSTAT

In de nota ‘Vergunningenbeleid in Vlaanderen’, die deel uitmaakt van een vierdelig rapport opgesteld in opdracht van de Vlaamse overheid, werd de vergunningendatabank voor heel Vlaanderen voor de periode 1962-2016 geanalyseerd. De databank bevat meer dan 3,5 miljoen stedenbouwkundige vergunningsaanvragen. De LOKSTAT-data werd gebruikt om een inschatting te maken van de bevolkingsgroei, die een rechtstreeks effect heeft op het aantal vergunningsaanvragen. De LOKSTAT-dataset over de gemeentelijke bevolkingsomvang is een unieke historische bron die zeer uiteenlopende kwantitatieve analyses mogelijk maakt.

Nota: 

Vanoutrive, Thomas, en Jeroen Cant. Vergunningenbeleid in Vlaanderen: kwantitatieve analyse van de vergunningendatabank. Brussel: Vlaams planbureau voor Omgeving, 2017.

Waarom boeren groter waren dan wevers

DETAILS

Gebruikte databank:

LOKSTAT

Datum:

december 2017

Categorie:

Wetenschappelijke publicatie

WAAROM BOEREN GROTER WAREN DAN WEVERS?

Ewout Depauw maakte voor zijn onderzoek over de levensstandaard in het rurale  Vlaanderen tijdens de 19de eeuw gebruik van gemeentelijke bevolkingscijfers en andere gegevens uit de LOKSTAT-databank. Met behulp van de cartografische module HISGIS, die deel uitmaakt van de onderzoeksinfrastructuur, konden de gegevens bovendien ruimtelijk worden geanalyseerd. Ontdek de resultaten van zijn onderzoek in het artikel. 

Artikel

Depauw, Ewout. “Tall Farmers and Tiny Weavers. Rural Living Standards and Heights in Flanders, 1830-1870”, TSEG/ Low Countries Journal of Social and Economic History 14, nr. 3 (2018): 56–84.   

Abstract: 

“The evolution of the average stature of convicts between 1830 and 1870 in the prisons of Ghent and Bruges is used as a measure of the biological standard of living and suggests progress in the quality of life in the Flemish countryside, particularly for children born after 1850. Heights are used to shed light on regional variations. Prisoners born in coastal Flanders were on average shorter than inmates born in inland Flanders. Heights furthermore provide a key to discovering specific socio-economic differences that can explain such variations, showing that wage labourers in coastal Flanders and textile workers in inland Flanders were the shortest occupational groups, especially before 1850. As such, heights provide a nuanced picture of living standards in rural Flanders during the nineteenth century.” 

Wat was er mis met de West-Vlamingen?

DETAILS

Gebruikte databank:

LOKSTAT, HISSTER

Datum:

13 maart 2018

Categorie:

Publicatie

WAT WAS ER MIS MET DE WEST-VLAMINGEN?

In het artikel “Grasduinen in de bevolkingsgeschiedenis: wat was er mis met de West-Vlamingen?” bespreekt Kristof Clerix de Mouvement, een gigantische bron voor 19de-eeuwse bevolkingsinformatie, die deels ontsloten werd via de LOKSTAT- en HISSTER-gegevensbanken van het Queteletcentrum. De Mouvement de la Population et de l’Etat Civil of kortweg Mouvement bestaat uit een omvangrijke reeks van registers vol tabellen met massa’s cijfergegevens  over de Belgische bevolking in de periode 1841-1976. De registers bevatten gedetailleerde cijfers tot op het niveau van de gemeenten over geboorten, huwelijken, overlijdens, doodsoorzaken, enzovoort. 

Kristof Clerix gaat in gesprek met Isabelle Devos, Queteletcoördinator, die dankzij de gedeeltelijke integratie van de gegevens uit de Mouvement in de LOKSTAT- en HISSTER-gegevensbanken tot opmerkelijke inzichten kwam. Door de informatie uit de Mouvement te koppelen aan het historisch geografisch informatiesysteem ontwikkeld door medewerkers van het Queteletcentrum en die op kaart weer te geven, werd het mogelijk om  regionale verschillen bloot te leggen en nieuwe hypotheses naar voor te schuiven om bijvoorbeeld sterftecijfers te duiden.

Wilt u ook weten waarom er precies zoveel sterfte was in de Westhoek? Lees dan zeker het volledige Knack-artikel van Kristof Clerix of bekijk de wetenschappelijke publicatie hieromtrent van Isabelle Devos. 

Raadpleeg de LOKSTAT- of HISSTER-databankpagina om zelf met de gegevens aan de slag te gaan.

Was opa een nazi?

DETAILS

Gebruikte databank:

LOKSTAT

Datum:

2017

Categorie:

Boek

WAS OPA EEN NAZI?

Boek: 

Aerts, Koen, Dirk Luyten, Paul Drossens, en Pieter Lagrou. Was opa een nazi? Speuren naar het oorlogsverleden van je familie. Tielt: Lannoo N.V, 2017.

Korte inhoud boek:

“Zo’n half miljoen Belgen – Vlamingen, Brusselaars en Walen – hebben een familielid dat ‘fout’ was tijdens de Tweede Wereldoorlog. Opa, oma, vader, moeder, oom of tante. Aanvankelijk zijn er ruim 400.000 dossiers van verdachten. Zo’n 100.000 burgers krijgen ook effectief een straf: van terechtstelling over vrijheidsberoving tot verlies van rechten. Kleinkinderen en andere familieleden gaan vandaag meer en meer op zoek naar de juiste toedracht van de feiten om dat verleden een plaats te geven. In Was opa een nazi? reiken oorlogshistorici en archivarissen de sleutels aan om zelf op zoek te gaan naar het vaak onuitgesproken oorlogsverleden.”

Op zoek naar nieuwe kwantitatieve methodes

DETAILS

Gebruikte databank:

LOKSTAT

Datum:

Oktober 2017

Categorie:

Publicatie

OP ZOEK NAAR NIEUWE KWANTITATIEVE METHODES

Abstract:

“Economic historians that study long-term changes during the nineteenth and twentieth century are fundamentally restricted by the availability of qualitative data. As a result, researchers are forced to either impute missing data, or otherwise combine datasets in some way. In this article, we demonstrate the versatility of state-space models in addressing these problems. Not only do they enable us to compose large data series of high quality, they also provide a clear estimate of how reliable this data is, allowing any subsequent analyses to take this reliability into account. We illustrate the advantages of a state-space model using the population of Belgian municipalities as a case study. By combining growth and level data, we are able to compute yearly population statistics of over 2600 municipalities from 1880 to 1970.”


Artikel: 

Ronsse, Stijn, en Samuel Standaert. “Combining growth and level data: an estimation of the population of Belgian municipalities between 1880 and 1970”. Historical Methods: A Journal of Quantitative and Interdisciplinary History 50, nr. 4 (2017): 218–26. 

Een geschiedenis van hongersnood

DETAILS

Gebruikte databank:

LOKSTAT

Datum:

september 2017

Categorie:

Wetenschappelijke publicatie

EEN GESCHIEDENIS VAN HONGERSNOOD

In het internationale overzichtswerk “Famine in European History” recent verschenen bij Cambridge University Press maken de historici Daniel Curtis, Jessica Dijkman, Thijs Lambrecht en Eric Vanhaute gebruik van bevolkingsstatistieken afkomstig uit de LOKSTAT-databank voor hun analyse van de levensstandaard in de Lage Landen. 

Het boek levert een overzicht van hongersnoden in Europa doorheen de eeuwen. Elk hoofdstuk is opgesteld door nationale experten inzake de geschiedenis van hongersnood. Het hoofdstuk over de Lage Landen zoomt in op de specifieke oorzaken van hongersnood in deze streken. Terwijl de Noordelijke Nederlanden vanaf de late 16de eeuw dankzij de centrale positie van Amsterdam in de Europese graanhandel grotendeels ontsnapten aan hongersnood, kwam ze daarentegen meer frequent voor in de Zuidelijke Nederlanden waar ze meestal werd veroorzaakt door oorlogsomstandigheden.

Boek:

Curtis, Daniel, Jessica Dijkman, Thijs Lambrecht, en Eric Vanhaute. “Low Countries”. In Famine in European History, uitgegeven door Guido Alfani en Cormac Ò Grada, 119–40. Cambridge University Press, 2017.