LOKSTAT Archives - Queteletcentrum

Wat de dood ons vertelt

Waarom sterven mensen op sommige plekken vroeger dan op andere? Ondanks betere gezondheidszorg zijn de verschillen in sterfte tussen regio’s nog altijd groot – en soms zelfs groter dan vroeger. Het zopas verschenen nummer van het tijdschrift Espace-Populations-Sociétés, dat volledig gewijd is aan het onderzoek naar doodsoorzaken, laat zien hoe ziektes zich in tijd en ruimte verspreiden, van tuberculose in industriële steden tot Covid-19 in drukke stadswijken. Onze leefomgeving, sociale situatie, gewoontes en de kwaliteit van zorg spelen daarbij een belangrijke rol.
Het themanummer bundelt 15 bijdragen waarin de resultaten van recent onderzoek naar belangrijke doodsoorzaken vandaag en in het verleden worden toegelicht. Meer in het bijzonder worden cholera, tuberculose, griep, Covid-19, hart- en vaatziekten, kanker en dementie onder de loep genomen. Het themanummer kwam tot stand met medewerking van het Queteletcentrum waarvan verschillende leden hun onderzoeksresultaten in het kader van het project INEQKILL voorstellen.

Publicatie:
“La mortalité selon les causes de décès: approaches spatio-temporelles”, Espace-populations-sociétés, numero 2023/3 – 2024 /1.
https://journals.openedition.org/eps/14303

DETAILS

Gebruikte databank: HISSTER en LOKSTAT

Datum: November 2024

Categorie: Wetenschappelijke publicatie

Landbeheer en grootgrondbezit

Onlangs promoveerde Sander Berghmans tot doctor in de geschiedenis en in de toegepaste economische wetenschappen aan de UGent. In zijn proefschrift onderzoekt hij hoe grootgrondbezitters in de Zuidelijke Nederlanden tussen 1600 en 1820 hun domeinen beheerden en hoe hun beslissingen de economie en samenleving beïnvloedden.
Aan de hand van verschillende casussen laat hij zien hoe deze landeigenaren – zoals de hertogen van Arenberg en de abten van Roosewalle en Ename – hun winst maximaliseerden via streng beheer, financiële strategieën en het uitsluiten van kleinere boeren. Hun keuzes hadden grote impact op de lokale bevolking en op bredere economische ontwikkelingen. Berghmans gebruikt economische theorieën, zoals de principal-agent theorie, om deze praktijken beter te begrijpen en pleit voor meer aandacht voor historische context in economisch onderzoek.
Voor het onderzoek maakten medewerkers van het Queteletcentrum kaarten die onder meer de verspreiding van het grootgrondbezit weergeven.

Publicatie:

Sander Berghmans. Dukes and Abbots: Essays on the Economics of Estate Management in the Southern Netherlands (ca. 1600-1820). Gent, PhD Dissertatie, 2025.

DETAILS

Gebruikte databank: STREAM & LOKSTAT

Datum: Maart 2025

Categorie: Wetenschappelijke publicatie

Nieuwe internationale verkiezingsdata beschikbaar

Voor vergelijkend onderzoek naar democratieën in de wereld maken wetenschappers gebruik van internationale datasets zoals de Democratic Electoral Systems (DES). Deze veelgebruikte databank bevat gegevens over de wetgevende en presidentiële verkiezingen in democratieën sinds 1945. Nils-Christian Bormann (Universität Witten/Herdecke) en Leo Kaftan (Leibniz-Institut für Sozialwissenschaften Köln) hebben de datacollecties nu ook uitgebreid met gegevens over de verkiezingen die tussen 1919 en 1945 in 34 staten, waaronder België, plaatsgrepen.
Deze data bieden inzicht in de gevolgen van verschillende verkiezingssystemen voor partijfragmentatie en de stabiliteit van democratieën. De historische gegevens zijn tevens bruikbaar om relevante vraagstukken over hedendaagse democratieën te begrijpen, zoals de invloed van institutionele keuzes en de evolutie van verkiezingsregels. Ze kunnen worden gekoppeld aan andere wetenschappelijke bronnen en bieden een waardevolle basis voor vergelijkende analyses.
Tijdens de verwerking van de Belgische data deden Bormann en Kaftan een beroep op LOKSTAT om verkiezingsuitslagen in kaart te brengen. De DES-databank is onder meer raadpleegbaar via het Data-archief van Harvard University.

Artikel:

Nils-Christian Bormann, Lea Kaftan. “Introducing the Democratic Electoral Systems data, 1919-1945”, in: Open Research Europe, 4(2024), 1-18.

DETAILS

Gebruikte databank: LOKSTAT

Datum: Februari 2025

Categorie: Wetenschappelijke publicatie

Bodem en macht

Tijdens de middeleeuwen en de vroegmoderne tijd lagen tal van heerlijkheden in de Lage Landen. Een heerlijkheid was een gebied waar een lokale heer allerlei voorrechten genoot, zowel bestuurlijk, juridisch als economisch. Biologe Margreet Brandsma en historicus Jim Van der Meulen (UGent) bestudeerden de ruimtelijke verdeling van heerlijkheden en hun relatie met geofysische factoren zoals bodemvruchtbaarheid, reliëf en nabijheid van waterwegen. Door een vergelijking van Gelre en Henegouwen toonden ze aan dat heerlijkheden zich voornamelijk vestigden in economisch aantrekkelijke gebieden met vruchtbare bodems en gunstige handelsroutes. In Gelre speelden waterwegen een cruciale rol bij de concentratie van elite-machtsstructuren, terwijl in Henegouwen het reliëf een bepalende factor was. Met behulp van historische kaarten en GIS-analyse biedt het onderzoek een innovatieve methodologische benadering om machtsstructuren in premoderne landschappen te visualiseren en kwantificeren. De resultaten bevestigen dat natuurlijke omgevingsfactoren een belangrijke invloed hadden op de ruimtelijke organisatie van feodale machtsverhoudingen in de middeleeuwse Lage Landen. Om tot deze resultaten te komen, maakten de auteurs onder meer gebruik van bodemgegevens afkomstig uit de databank LOKSTAT.

Artikel:

Margreet Brandsma, Jim Van der Meulen. “The Lordscape: Seigneurial Jurisdictions in the Late-Medieval Low Countries”, in Journal of Historical Geography, 86(2024), 1, 355-371.

DETAILS

Gebruikte databank: LOKSTAT

Datum: Januari 2025

Categorie: Wetenschappelijke publicatie

Vlasrootputten in het landschap

Eeuwenlang waren het Land van Dendermonde en het Land van Waas onlosmakelijk verbonden met de vlasteelt en -bewerking. De regio genoot een uitstekende reputatie in de textielsector, mede dankzij een bijzondere rottingsmethode waarbij vezels uit de vlasplant werden gewonnen. Dit proces vond plaats in kleine, stilstaande waterpartijen, de zogenaamde vlasrootputten, die verspreid lagen in het landschap.
Lies Vervaet, medewerkster bij het Regionaal Landschap Schelde-Durme en voormalig onderzoekster aan de UGent, werpt een nieuw licht op dit bijna vergeten erfgoed. Door gesprekken met de laatste getuigen en grondige studie van historische kaarten en archiefbronnen – waaronder landbouwtellingen uit LOKSTAT – brengt ze de betekenis van deze rootputten opnieuw onder de aandacht. Niet alleen speelden ze een cruciale rol in de regionale economie, maar ze bieden vandaag ook kansen voor biodiversiteit, waterbeheer en erfgoedbehoud.

Publicatie:

Lies Vervaet, Stille waters: vlasrootputten in het Land van Dendermonde en het Land van Waas. Die Keure, 2024, 200 p.

DETAILS

Gebruikte databank: LOKSTAT

Datum: December 2024

Categorie: Wetenschappelijke publicatie

Brussel in de steigers

De bouwsector speelde een cruciale rol in de economische ontwikkeling van Brussel, maar bleef desondanks onderbelicht. Matthijs Degraeve (VUB) bracht de langetermijn veranderingen van de sector in kaart met behulp van een database van 16.700 bouwondernemingen en kadastergegevens uit POPPKAD en LOKSTAT. Hij laat zien hoe de sector enerzijds industrialisatie en marktconcentratie kende, maar anderzijds gedomineerd bleef door kleinschalige, flexibele bedrijven. De groei van de stad leidde tot een toename van aannemers, terwijl gespecialiseerde vaklieden in aantal afnamen. Economische crises zorgden voor tijdelijke marktconcentratie, terwijl groeiperiodes de fragmentatie bevorderden. Technologische vooruitgang verhoogde de productiviteit in sommige subsectoren, maar de meeste bedrijven bleven eenmanszaken of familiebedrijven. Uiteindelijk evolueerde de sector langzaam naar grotere en kapitaalintensievere ondernemingen.

Artikel:

Matthijs Degraeve. “The Business of City Building: Long-Term Change and Continuity in the Construction Sector (Brussels 1830-1970)”, Enterprise & Society, 2024, 1-32.

https://www.cambridge.org/core/journals/enterprise-and-society/article/business-of-citybuilding-longterm-change-and-continuity-in-the-construction-sector-brussels-18301970/4D3B50580CB8AB532C89CC527C33DC80

DETAILS

Gebruikte databank: POPPKAD en LOKSTAT

Datum: Oktober 2024

Categorie: Wetenschappelijke publicatie

Hoe treinen België vormden

Recent verdedigde Ingrid Schepers (UA) haar doctorale proefschrift over de invloed van spoorwegen op arbeidsmobiliteit in België. Haar onderzoek toont hoe de negentiende-eeuwse, door de overheid gestuurde spoorweginfrastructuur de relatie tussen stad en platteland vormgaf. België liep voorop in de aanleg van een openbaar spoorwegnet en het stimuleren van woon-werkverkeer per trein. De overheid trachtte de stedelijke overbevolking te verlichten door landelijke en stedelijke gebieden beter te verbinden. Goedkope spoorwegabonnementen maakten pendelen een haalbaar alternatief voor migratie, maar gegevens uit 1846-1961 tonen aan dat spoorwegbereik niet automatisch meer pendelverkeer betekende. Naast transport speelden arbeidsmarkten en economische structuren een cruciale rol. Het onderzoek benadrukt dat pendelbeleid eerst als economische noodzaak moet worden beschouwd, en pas daarna als een kwestie van ruimtelijke voorkeuren. Deze bevindingen steunen op gedetailleerde analyses van de spoorweginfrastructuur en pendelstromen die konden worden bestudeerd dankzij uitgebreide censusgegevens beschikbaar via LOKSTAT.

Publicatie:

Ingrid Schepers. “Mobilising labour: a spatial analysis of railway infrastructure, commuting flows and rural-urban relations in Belgium, 1846-1961”. Antwerp, PhD Dissertation, 2024, pp. 1-361.

DETAILS

Gebruikte databank: LOKSTAT

Datum: Juli 2024

Categorie: Wetenschappelijke publicatie

Regionaal beleid onder de loep

Elk land kent regio’s waarvan de economische ontwikkeling en het welvaartsniveau achterblijven in vergelijking met andere gebieden. Waar Vlaanderen sinds de jaren 1960 economisch steeds sterker presteerde, bleef Wallonië achter. Maar ook binnen Vlaanderen was tot eind jaren 1990 sprake van regionale economische ongelijkheden. Al vóór de Tweede Wereldoorlog rees de vraag om overheidsingrijpen, maar pas vanaf de jaren 1950 ontstond een structureel beleid met financiële en fiscale steun voor specifieke regio’s. Dit beleid wilde gelijke kansen creëren voor alle regio’s en hun economische potentieel benutten.

In een doctoraal proefschrift dat recent aan de UGent werd neergelegd, toont historica Ophelia Ongena aan dat dit proces allesbehalve rechtlijnig verliep en sterk beïnvloed werd door politieke omstandigheden en communautaire spanningen. Vanaf de jaren 1970 kreeg Vlaanderen meer zeggenschap over het economisch beleid, wat leidde tot nieuwe strategieën en toenemende betrokkenheid van bedrijven zelf bij het aanpakken van regionale werkloosheid.

Voor dit onderzoek werd onder meer gebruik gemaakt van de nijverheidstelling 1937 uit LOKSTAT.

Publicatie:

Ophelia Ongena. “Werk in eigen streek!” Ontstaan en evolutie van een economisch beleid op maat van streken en regio’s (België, tweede helft van de 20ste eeuw). Gent, PhD Dissertatie, 2024.

DETAILS

Gebruikte databank: LOKSTAT

Datum: Februari 2024

Categorie: Wetenschappelijke publicatie

Regionaal beleid onder de loep

Gebruikte databank: LOKSTAT

Datum: Februari 2024

Categorie: Wetenschappelijke publicatie

Voor dit onderzoek werd onder meer gebruik gemaakt van de nijverheidstelling 1937 uit LOKSTAT.

Publicatie:

Ophelia Ongena. “Werk in eigen streek!” Ontstaan en evolutie van een economisch beleid op maat van streken en regio’s (België, tweede helft van de 20ste eeuw). Gent, PhD Dissertatie, 2024.

Land en krediet als stuwende krachten

DETAILS

Gebruikte databank:

LOKSTAT, POPPKAD

Datum:

Oktober 2023

Categorie:

Doctoraatsonderzoek

LAND EN KREDIET ALS STUWENDE KRACHTEN

Onlangs promoveerde Nicolas De Vijlder tot doctor in de Geschiedenis en de Bedrijfseconomie aan de UGent. Zijn proefschrift behandelt de structurele betekenis van kapitaal in de ontwikkeling van de Zuidelijke Lage Landen tussen 1400 en 1900.

De auteur benadrukt de rol van land en krediet als dominante productiefactoren, en hoe de uitwisseling van deze kapitaalvormen een diepgaande invloed had op de samenleving. Hij onderzocht markttransacties van land en krediet in zowel stedelijke als landelijke omgevingen, met gedetailleerde casestudy’s en macro-analyses. Zijn onderzoek wijst op de commercialisering van het platteland, de groeiende verwevenheid tussen stad en platteland, en de langetermijneffecten van marktactiviteiten op sociaaleconomische verhoudingen. Deze studie toont ook de haalbaarheid en relevantie aan van het toepassen van kwantitatieve en econometrische onderzoeksmethoden op historische vraagstukken.

Nicolas De Vijlder baseerde zijn onderzoek deels op datasets afkomstig van LOKSTAT en POPPKAD, waaronder uitkomsten van handels- en nijverheidstellingen.

Publicatie:

Nicolas de Vijlder, Essays on Land and Credit markets: The Southern Low Countries 1500-1900. Ghent, PhD Dissertation, 2023.

Lokale gemeenschappen onder druk

DETAILS

Gebruikte databank:

LOKSTAT

Datum:

Oktober 2022

Categorie:

Wetenschappelijk onderzoek

Lokale gemeenschappen onder druk

Gemene gronden vormden vanouds een onmisbaar element in het economische bestaan van de plattelandsbewoners. Dankzij gemeenschappelijke gebruiksrechten op bossen, weiden, heiden en ander land konden vele kleine lieden het hoofd boven water houden in moeilijke tijden. Door de privatisering van deze gronden verdween deze exploitatievorm grotendeels in de loop van de 18de en 19de eeuw. Dit proces verliep echter niet rechtlijnig en ging gepaard met verschillende ontwikkelingstrajecten in diverse gebieden.

Esther Beeckaert (UGent) onderzocht hoe het complexe systeem van gemene gronden en rechten in de Belgische Ardennen tijdens de periode 1750-1850 evolueerde. Haar studie toont aan dat dit oude systeem maatschappelijke verandering niet uitsluit, in tegenstelling tot wat vaak wordt beweerd in literatuur. Het wijzigde in interactie met commercialisering, toenemende ongelijkheid en door de overheid opgelegde privatisering.

Het onderzoek resulteerde in een doctoraat in de geschiedenis dat op 7 oktober aan de UGent publiek zal worden verdedigd.

Publicatie:

Esther Beeckaert, Rural transformation in the Ardennes: The commons as landscapes of change, 1750-1850. Ghent, PhD Dissertation, 2022, pp. 1-346.

De dodelijkste Wereldoorlog

DETAILS

Gebruikte databank:

LOKSTAT

Datum:

September 2022

Categorie:

Wetenschappelijke publicatie

De dodelijkste Wereldoorlog

Over de dodentol van de beide wereldoorlogen in België bestaat nog steeds onduidelijkheid en circuleren verschillende cijfers. De onzekerheid over het aantal militaire en burgerlijke slachtoffers is te wijten aan lacunes in het bronnenmateriaal en het ontbreken van betrouwbare statistieken. Bruno De Wever (UGent, Vakgroep Geschiedenis) waagde zich aan een berekening door verschillende bronnen en databanken die de afgelopen jaren zijn samengesteld, te combineren en kritisch te evalueren. Hierbij maakt hij onder meer gebruik van LOKSTAT. De resultaten van zijn onderzoek verschenen onlangs in het Liber Amicorum van Piet Chielens.

De auteur concludeert dat de dodentol van de Eerste Wereldoorlog zowel in absolute cijfers als relatief gezien voor de Belgen groter was dan de Tweede Wereldoorlog (66.000 of 8,86‰ tegenover 53.000 of 6,42‰). Maar wanneer we de vreemdelingen meerekenen die tijdens de oorlogsjaren op Belgische bodem verbleven (met name Joodse vluchtelingen en migranten), eiste de Tweede Wereldoorlog meer slachtoffers (79.000 doden of 9,57‰ van de bevolking). In de vermelde bijdrage is een gedetailleerde statistiek te vinden waarin de omvang van de verschillende categorieën van burgerlijke en militaire slachtoffers worden onderscheiden.

Publicatie:

Bruno De Wever, “‘Belgische oorlogsdoden van de wereldoorlogen”, in: Nous irons en Flandres: Festschrift Piet Chielens. Ieper, 2022, pp. 361-365.

Landloos Vlaanderen

DETAILS

Gebruikte databank:

LOKSTAT

Datum:

Augustus 2022

Categorie:

Wetenschappelijke publicatie

Landloos Vlaanderen

In een onlangs verschenen studie bestudeert historicus Wouter Ronsijn (UGent) het verloop van het aantal landloze gezinnen in Vlaanderen in de tweede helft van de 19de eeuw. Landloosheid was vooral hoog omstreeks 1850. Niet langer in staat om de kost te verdienen met spinnen en weven terwijl de pachtprijzen van de grond stegen, verloren veel huishoudens hun grond. In 1846 was niet minder dan een kwart van de huishoudens landloos. In 1895 daalde dit cijfer weer in grote delen van Vlaanderen tot tien procent, afgezien van sommige streken waar het tot veertig procent opliep. De daling was het gevolg van enerzijds demografische stagnatie en anderzijds een toename van het aantal kleine landbouwbedrijven.

Deze bevindingen zijn gebaseerd op censusgegevens en datareeksen afkomstig uit LOKSTAT die de auteur heeft geanalyseerd en in kaart gebracht.

Publicatie:

Wouter Ronsijn, “’Gaining ground’ in Flanders after the 1840s: access to land and the coping mechanisms of landless and semi-landless households, 1850-1900”, in: Landless households in rural Europe, 1600-1900. Boydell Studies in Rural History, 2022, pp. 91-116.

Meesters van de straat

DETAILS

Gebruikte databank:

LOKSTAT

Datum:

April 2022

Categorie:

Wetenschappelijk onderzoek

Meesters van de straat

Steden ondergingen vanaf de 19de eeuw een ingrijpende transformatie. De industrialisering, plattelandsvlucht en democratisering hadden een diepe impact op verhoudingen tussen de stadsbewoners en hun lokale identiteitsgevoel. Door middel van straatprotesten, rellen en geweld probeerden groepen om hun antwoord op deze ontwikkelingen door te drukken.

Martin Schoups onderzocht deze protestacties in de stad Antwerpen tussen 1884 en 1936. Hij ziet drie breuklijnen die aan de basis lagen van de collectieve acties: de uiteenlopende wereldbeelden van liberalen en katholieken, de aantasting van de voorrechten van stedelijke werknemers op economisch vlak en de pogingen van de burgerij om haar waarden en normen aan het proletariaat op te leggen. Het onderzoek is deels gebaseerd op contextuele data over de socio-economische verhoudingen uit LOKSTAT.

Het beschreven onderzoek werd uitgevoerd als onderdeel van het doctorale proefschrift dat Martin Schoups op 23 mei aan de Vakgroep Geschiedenis van de UGent zal verdedigen.

Proefschrift:

Martin Schoups. Meesters van de straat: collectieve actie en de strijd om de publieke ruimte: Antwerpen (1884-1936). Gent, 2022, 408 p.

Groen van toen

DETAILS

Gebruikte databank:

LOKSTAT

Datum:

Maart 2022

Categorie:

Wetenschappelijke publicatie

Groen van toen

In het begin van de 19de eeuw verzamelde en bewaarde Charles Van Hoorebeke alle wilde plantensoorten uit Oost-Vlaanderen. Dankzij zijn herbarium beschikt Oost-Vlaanderen als enige provincie over een volledige catalogus van de flora uit die tijd. Biologe Katrijn Vannerum en historicus Thijs Lambrecht (UGent) vergeleken aan de hand van deze collectie de plantendiversiteit vandaag en twee eeuwen geleden. Niet minder dan 133 soorten uit het herbarium bleken te zijn verdwenen. De auteurs onderzochten wat de oorzaken zijn van deze teloorgang. Een belangrijke verklaring dient te worden gezocht in het verdwijnen van specifieke landschappen. Dankzij LOKSTAT konden de beide onderzoekers de landschappelijke transformatie in detail reconstrueren en analyseren.

De bevindingen van de auteurs zijn samengevat in een geïllustreerd boek dat bestemd is voor een breed publiek en iedereen met belangstelling in planten en biodiversiteit. In het boek zijn overzichtskaarten opgenomen van historische plantenlocaties en landschappen gemaakt door het Queteletcentrum.

Boek:

Katrijn Vannerum en Thijs Lambrecht. Groen van toen: de verdwenen flora van Oost-Vlaanderen. Gent, Academia Press, 2022, 128 p.

De Spaanse Griep in België

DETAILS

Gebruikte databank:

LOKSTAT, HISSTER, S.O.S. ANTWERPEN

Datum:

december 2021

Categorie:

Publicatie

De Spaanse Griep in België

Dit artikel biedt het eerste omvattende overzicht van de ernst en impact van de Spaanse Griep in België (1918-1919), en sluit daarmee eindelijk aan bij de uitgebreide internationale literatuur over pandemieën in het algemeen en de Spaanse Griep in het bijzonder. We verzamelden aanwijzingen uit egodocumenten (dagboeken), oversterfte op gemeentelijk niveau, en doodsoorzakenregisters op individueel niveau om het chronologisch en ruimtelijk patroon van de Spaanse Griep in België in 1918 en 1919 te reconstrueren en om het sociaal en demografisch profiel van de griepslachtoffers in Antwerpen te omschrijven, en we bespreken de maatregelen genomen door de overheid in de moeilijke omstandigheden van de Duitse bezetting. Ons onderzoek toont dat voor België de chronologie en geografie van de Spaanse Griep niet los gezien kunnen worden van de verwikkelingen met de Eerste Wereldoorlog, met name van de rol van de soldaten en geëvacueerden die zowel de griep mee hielpen verspreiden, als de sterftecijfers op gemeentelijk niveau de hoogte in dreven.

Artikel:

Devos, I., M. Bourguignon, et al. (2021), “The Spanish Flu in Belgium, 1918–1919. A State of the Art”, Historical Social Research Supplement 33: 251-283.

De impact van het Belgische transportbeleid

DETAILS

Gebruikte databank:

LOKSTAT

Datum:

augustus 2021

Categorie:

Wetenschappelijke publicatie

DE IMPACT VAN HET BELGISCHE TRANSPORTBELEID

In de loop van de negentiende eeuw onderging België een ingrijpende transformatie op vlak van mobiliteit. In nauwelijks een halve eeuw nam mobiliteit enorm toe door de komst van de spoorwegen en de uitbouw van het vervoersnetwerk. De rol die het transportbeleid speelde in deze transitie is nog onvoldoende bestudeerd. Historica Ingrid Schepers (Universiteit Antwerpen) onderzoekt de verbindingsfunctie van de Belgische spoorwegen met behulp van relationele geografie en combineerde verschillende vormen van mobiliteit. Ze toont aan hoe zeer het transportbeleid bepalend was voor de arbeidsmobiliteit en de complexe verhouding tussen stad en platteland. Voor haar onderzoek maakte ze gebruik van pendeldata en uitkomsten van overheidstellingen uit de databank LOKSTAT.

Artikel:

Ingrid Schepers. “Vertrekken, blijven of beide? De invloed van het Belgische transportbeleid op de arbeidsmobiliteit van de plattelandsbevolking tijdens de negentiende eeuw?”, in Stadsgeschiedenis, 16(2021), 1, 3-20.

Regionale industrialisering in vergelijkend perspectief

DETAILS

Gebruikte databank:

LOKSTAT

Datum:

December 2020

Categorie:

Wetenschappelijke publicatie

Regionale industrialisering in vergelijkend perspectief

De afgelopen twee eeuwen industrialiseerden regio’s in Europa en Azië op zeer verschillende wijzen. Een recent verschenen boek belicht de overeenkomsten en verschillen in industrialisatieprocessen in België, Nederland, Italië, Joegoslavië, China en Japan. Aandacht wordt onder meer besteed aan de gevolgen van het industriebeleid, agglomeratiekrachten, globalisering en de determinanten van industriële locatie in de tijd.

Het boek verscheen onder de redactie van Bas van Leeuwen (IISG), Robin Philips (IISG en alumnus geschiedenis van de UGent) en Erik Buyst (KULeuven). Het bevat casestudies en andere bijdragen van een internationaal team van onderzoekers met deelname van de UGent (door Glenn Raypp en Stijn Ronsse, vakgroep Economie).

Het onderzoek over België steunt op LOKSTAT-data afkomstig uit de nijverheids- en volkstellingen, alsook contextuele data over de ontwikkeling van de verkeersinfrastructuur.

Boek:

Van Leeuwen, Bas, Robin Philips en Erik Buyst eds. An Economic History of Regional Industrialization. New York/London: Routledge, 2020.

Abstract:

This book offers a comprehensive study of regional industrialization in Europe and Asia from the early nineteenth century to the present. Using case studies on regional industrialization, the book provides insights into similarities and differences in industrialization processes between European, Eurasian and Asian countries. Important factors include the transition from traditional to modern industrial production, industrial policy, agglomeration forces, market integration, and the determinants of industrial location over time. The book is an invaluable reference that attempts to bridge the fields of economic history, political history, economic geography, and economics while contributing to the debates on economic divergence between Europe and Asia as well as on the role of economic integration and globalization.

De opgang van industrieel België

DETAILS

Gebruikte databank:

LOKSTAT

Datum:

OKTOBER 2020

Categorie:

Doctoraatsonderzoek

De opgang van industrieel België

Welke factoren waren van doorslaggevend belang voor de doorbraak van de nijverheid in de 19^de eeuw ? Franz Xaver Zobl onderzocht de industriële ontwikkeling in Frankrijk en België op zoek naar de determinerende factoren. Als onderdeel van zijn doctoraat aan de London School of Economics (LSE) bestudeerde hij het belang van toegang tot steenkool en markten om regionale patronen van de Belgische industrialisatie te verklaren. Zijn analyse toont aan dat zowel de toegang tot steenkool als markten een cruciale rol speelden. In het algemeen moet meer aandacht uitgaan naar vraag- en aanbod wanneer industrialiseringsprocessen worden bestudeerd. Zobl baseerde zijn onderzoek op statistische bronnen waaronder de belangrijke nijverheidstelling van 1896 die door LOKSTAT ter beschikking wordt gesteld. De doctoraatsscriptie uit 2018 is sinds kort integraal en zonder beperkingen vrij raadpleegbaar (zie lager).

PhD thesis :

Zobl Franz Xaver. Regional Economic Development under Trade: Liberalisation, Technological Change and Market Access: Evidence from 19th century France and Belgium. PhD thesis, London School of Economics (LSE), 2018.

Vastgoed in dienst van economische ontwikkeling

DETAILS

Gebruikte databank:

LOKSTAT & POPPKAD

Datum:

NOVEMBER 2020

Categorie:

Wetenschappelijke publicatie

Vastgoed in dienst van economische ontwikkeling

Nicolas de Vijlder (Vakgroep Geschiedenis UGent) en Koen Schoors (Vakgroep Economie UGent en Higher School of Economics , National Research University Moscow) onderzochten de factoren die tot de industrialisatie en economische ontwikkeling van Vlaanderen hebben geleid. Ze analyseerden de ontwikkeling van de economie in talrijke Vlaamse lokaliteiten in de periode 1830-1910. De regionale verschillen die hun analyse bloot legt, verklaren ze met behulp van de these van Hernando de Soto. Die wijst een goed geordend eigendomssysteem als een essentiële voorwaarde aan voor economische ontwikkeling. In de regio’s waar vastgoed belangrijke inkomsten genereerde en als onderpand van leningen werd aangewend, groeide de lokale economie door investeringen in handel en nijverheid. Dit patroon ligt in de lijn van de voorspellingen van de Soto.

Het onderzoek steunt op een uitgebreide analyse van grondprijzen en data over vastgoed, werkgelegenheid, nijverheid en handel in 1.179 gemeenten afkomstig uit LOKSTAT en POPPKAD.

Artikel:

De Vijlder, Nicolas en Koen Schoors. “Land rights, local financial development and industrial activity: evidence from Flanders (nineteenth – early twentieth century)”. Cliometrica, 14(2020), 3: 507-50.

Abstract:

In this paper, we investigate the hypothesis that the economic divergence across Flemish localities between 1830 and 1910 is explained by the theory of Hernando de Soto. We hypothesize that the uniform land rights installed after the French revolution provided borrowers with an attractive form of collateral. Conditional on the presence of local financial development provided by a new government-owned bank this eased access to external finance and fostered industrial and commercial economic activity. Using primary historical data of about 1179 localities in Flanders, we find that the variation in the local value of land (collateral) and the variation in local financial development jointly explain a substantial amount of the variation in non-agricultural employment accumulated between 1830 and 1910. By 1910, industrial and commercial economic activity was more developed in localities where both early (1846) rural land prices were high and early (1880) local financial development was more pronounced, which is in line with the ‘de Soto’ hypothesis.