Doctoraatsverdediging Marjolein Schepers

DETAILS

Gebruikte databank:

STREAM

Datum:

mei 2019

Categorie:

Doctoraatsverdediging

DOCTORAATSVERDEDIGING MARJOLEIN SCHEPERS

De openbare verdediging van het doctoraat van Marjolein Schepers gaat door op vrijdag 31 mei 2019 om 14 u op de campus van de Vrije Universiteit Brussel, Pleinlaan 2, 1050 Brussel, Gebouw D, promotiezaal D.2.01.

Doctoraatsonderzoek:

Schepers, Marjolein. “Membership revisited: negotiating migration regulation and access to welfare in eighteenth-century Flanders”. PhD diss., Vrije Universiteit Brussel – Universiteit Gent, 2019.

Abstract:

Het Concordaat van Ieper werd in juni 1750 opgericht door steden en rurale regio’s in West-Vlaanderen en Noord-Frankrijk. Deze bottom-up afspraak wijzigde de regelgeving over onderstandswoonst, die invloed had op de mobiliteit en op de toegang tot armenzorg. Onderzoek naar dit concordaat leert ons over de verhoudingen tussen stad en platteland in migratieregulering, evenals de discrepanties tussen de verschillende niveaus van lokale, regionale en centrale overheden. Bovenal biedt het meer inzicht in de werking van systemen van insluiting en uitsluiting in de praktijk. Vooral het onderzoek naar de vraag of arme migranten weggestuurd werden of in hun woonplaats mochten blijven biedt nieuwe inzichten in de historiografie. Als zodanig sluit dit doctoraatsonderzoek ook aan bij een langdurige discussie over de Poor Law en settlement in het Verenigd Koninkrijk en toont het aan dat deze systemen niet tot de anglophone wereld beperkt waren. In tegendeel, de Vlaamse kust en de regio van Zuid-Oost Engeland toonden veel overeenkomsten in de omgang met arme migranten. Het onderzoek is gebaseerd op archiefbronnen uit verschillende archieven in België en Frankrijk waarop zowel kwalitatieve, kwantitatieve als ruimtelijke analyse is toegepast. Gedurende het onderzoek is ook gebruik gemaakt van digitale methoden van mapping, oftewel het plotten van informatie, waarbij Sven Vrielinck en Torsten Wiedeman van het Queteletcentrum de onderzoekster hebben bijgestaan in het creëren van een digitale GIS-omgeving voor het onderzoek. De gedigitaliseerde volkstelling van het jaar IV vormde een van de bronnen hiervoor. Deze telling is gedigitaliseerd in het kader van het STREAM-project.


De mobiliteitstransitie herbekeken

DETAILS

Gebruikte database:

STREAM & LOKSTAT

Datum:

juli 2019

Categorie:

Wetenschappelijke publicatie

DE MOBILITEITSTRANSITIE HERBEKEKEN

Artikel:

Deschacht, Nick en Anne Winter, “Micro-Mobility in Flux. Municipal Migration Levels in the Provinces of Flanders and Antwerp, 1796–1846”, Journal of Migration History 5, nr. 1 (2019): 1-30. 

Abstract:

“In this article we use new, unique data on population composition and socio-economic structure for the c. 670 municipalities of the Belgian provinces of East Flanders, West Flanders and Antwerp in 1796, 1815 and 1846, in order to gain insight into the changing patterns of local migration intensity from the late eighteenth to the mid-nineteenth century. Although so-called micro-mobility is often disregarded in migration studies, this article argues that a spatial and diachronic analysis of local migration rates provides insight into the dynamics of social and economic change in relation to migration behaviour. The data show that the proportion of non-native residents varied strongly in accordance with different regional economies at the end of the eighteenth century, but that spatial variation declined markedly as overall migration rates converged on a higher average level by the mid-nineteenth century – leading to a re-interpretation of the mobility transition hypothesis.”

Moordende prijzen

DETAILS

Gebruikte databank:

LOKSTAT & POPPKAD

Datum:

augustus 2019

Categorie:

Wetenschappelijke publicatie

MOORDENDE PRIJZEN

De crisis die grote delen van Vlaanderen in de jaren 1840 hard trof, was het resultaat van een lange ontwikkeling en een combinatie van uiteenlopende factoren. Historici wijten de inzinking aan het verval van de huisnijverheid, de sociale ongelijkheid, de hoge bevolkingsdruk, de versnippering van het grondbezit en een reeks misoogsten. In een bijdrage voor het onlangs verschenen boek “Histoire rurale de l’Europe, XVIe-XXe siècle”, onderzoekt Wouter Ronsijn (Bocconi Universiteit Milaan en Universiteit Gent) de verschillende oorzaken vanuit een lange termijn perspectief en wijst hij op de voorname rol die de prijzen en lonen in de crisis speelden. Door de scherpe daling van de inkomsten uit de verouderde linnennijverheid enerzijds en de stijging van de voedselprijzen anderzijds, konden vele gezinnen de eindjes niet meer aan elkaar knopen en kwamen velen in armoede terecht. Wouter Ronsijn baseert zijn bevindingen op een uitgebreide reeks cijfergegevens, waaronder data over de landbouw, nijverheid en bezitsverhoudingen afkomstig uit LOKSTAT en POPPKAD.

Artikel:

Ronsijn, Wouter. “Alternance d’effets de ciseaux dans l’espace rural de la Flandre intérieure, XVIIIe – XIX siècle”, in Histoire rurale de l’Europe, XVIe-XXe siècle, uitgegeven door Laurent Herment (red.), 203-229.  Paris: EHESS, 2019.

500 jaar huishuren

DETAILS

Gebruikte databank:

POPPKAD

Datum:

april 2019

Categorie:

onderzoeksrapport

500 JAAR HUISHUREN

Huishuren slorpen een steeds groter deel van het gezinsbudget op. Door de stijgende pachtprijzen zijn vele woningen met een doorsnee inkomen onbetaalbaar geworden. Tot hoever reikt deze trend terug? Was wonen in de afgelopen eeuwen verhoudingsgewijs goedkoper? Thies Lindenthal (University of Cambridge, Department of Land Economy), Matthijs Korevaar en Piet Eichholtz  (beide van de Universiteit Maastricht, Departement Bedrijfskunde en Economie) namen de huurprijzen van stadswoningen onder de loep en legden hun bevindingen vast in een paper voor de Real Estate Research Centre te Cambridge. Ze bestudeerden het prijsverloop in zeven grote steden (Amsterdam, Antwerpen, Brugge, Brussel, Gent, Londen en Parijs) tussen 1500 en 2017. Hiervoor kregen ze toegang tot een collectie van unieke historische data, waaronder kadastergegevens en ruim 6000 pachtcontracten uit POPPKAD.

Afgezien van tijdelijke fluctuaties door lokale omstandigheden bleef de verhouding tussen huishuren en arbeidslonen eeuwenlang min of meer constant. Vanaf 1900 stegen de pachtprijzen duidelijk. De toename was eerder een gevolg van de verbetering van de woonkwaliteit dan een verhoging van de huur zelf.

Onderzoeksrapport:
Lindenthal, Thies, Matthijs Korevaar en Piet Eichholtz. “500 Years of Urban Rents, Housing Quality and Affordability”. University of Cambridge, Department of Land economy, Working Paper Series, 2019-1, 1-71.

POPPKAD
ONDERZOEKSRAPPORT

Voedselwoestijnen in Vlaanderen

DETAILS

Gebruikte databank:

LOKSTAT

Datum:

maart 2019

Categorie:

Doctoraatsverdediging

VOEDSELWOESTIJNEN IN VLAANDEREN​

Op 6 maart verdedigde Jeroen Cant (Universiteit Antwerpen, Faculteit Toegepaste Economische Wetenschappen) zijn doctoraatsthesis over de bereikbaarheid van voedselwinkels in Vlaanderen en de ruimtelijke mismatch tussen retail en woonpatronen.

In het verleden waren voedingswinkels ingebed in de woonomgeving. Door de opkomst van de monofunctionele stedenbouw zijn wonen en winkelen uit elkaar gegroeid, met een stijgende afhankelijkheid van de auto als gevolg. Mensen die minder te been zijn of ver afgelegen wonen en geen auto hebben, hebben daardoor moeilijk toegang tot voedselwinkels. Jeroen Cant waarschuwt voor de opkomst van voedselwoestijnen, buurten in stedelijke centra met geen of weinig toegang tot betaalbare en gevarieerde voeding.

De studie is gebaseerd op een uitgebreide data-analyse van voedingswinkels sinds 1962, waaraan LOKSTAT een bijdrage leverde.

Doctoraatsonderzoek: 

Cant, Jeroen. “Food inaccessibility in Flanders: Identifying spatial mismatches between retail and residential patterns”. PhD diss., Universiteit Antwerpen, 2019.

Abstract: 

“This dissertation explores whether food retail inaccessibility has established itself in Flanders. To investigate this a mixed methods methodology is applied. First, a theorization on how inaccessibility can occur even in highly developed nations is provided, based on a comprehensive literature review. Historically retail has been embedded in residential structures. Monofunctional development patterns in Fordist and post-Fordist times, however, have led to a severe unbundling of living and shopping, resulting in an increased need for automobility. Those with reduced personal mobility rates due to socioeconomic or physical reasons are confronted with inaccessibility because of this spatial mismatch.

Retail policy, however, has been shown to temper unbundling trends, particularly when it is embedded in spatial planning and applied on a national/federal level. In Flanders, policy was based on socioeconomic restrictions with the municipalities in the driver’s seat. Descriptive statistics then show important retail-residential unbundling trends in the region. The relationship between food retail floor space and the residential is further investigated using Geographically Weighted Regression (GWR).

Large supermarkets and hypermarkets have clearly sprawled away from residential structures, though the network of traditional, specialized retailers is still embedded. Big shops, however, increase consumer utility through lower prices and larger assortments. An address level network analysis shows that basic accessibility, or the ease of reaching a food opportunity with a full variety regardless of attractiveness, has been maintained in cities and in town centers through a network of both traditional stores and small supermarket ormulas.

Since poverty has sedimented in the urban core, basic inaccessibility due to socioeconomic reasons (i.e. food deserts) remained limited and highly contextualized in outer city modernist housing estates, garden cities and industrial areas. Said small food store network never established itself in the affluent monofunctional neighborhoods that characterize urban sprawl in Flanders, leading to high local travel distances. As historically personal mobility rates were high here, actual inaccessibility remained limited for a long period of time. Currently, however, these areas are confronted with important aging trends, and issues will start manifesting themselves. Given the prevailing socio-spatial evolutions, both the unbundling of large-scale food retailing and the residential, and growing inaccessibility in the suburbs are expected to rise further in the near future if not in some way combated.”


LOKSTAT
PROEFSCHRIFT

POPPKAD in trek

DETAILS

Gebruikte databank:

POPPKAD

Datum:

februari 2019

Categorie:

DATABANK

POPPKAD IN TREK

POPPKAD, de databank van het Belgische kadaster uit de 19de eeuw, bereikt een ruim publiek. Meer dan 3 000 onderzoekers, heemkundigen, genealogen en geïnteresseerden, doen volgens de laatste gebruiksstatistieken een beroep op POPPKAD. Honderden onder hen consulteren zelfs regelmatig de onderzoeksinfrastructuur. Vooral de databank van vastgoedeigenaars uit het midden van de 19de eeuw wordt druk geraadpleegd. De namen van 540 000 eigenaars in ruim 1 000 Belgische gemeenten zijn op de projectsite doorzoekbaar. Aan de top van uitgevoerde zoekopdrachten prijken – enigszins voorspelbaar – de familienamen Peeters, Janssens en Desmet. De site verleent ook toegang tot scans van de originele kadasterregisters waarin meer info over vastgoedeigenaars, gebouwen en gronden uit de 19de eeuw zijn samengebracht. Volgens voorlopige cijfers werden al meer dan 15 000 registers via de site gedownload. 

POPPKAD

Wie zorgde voor de armen?

DETAILS

Gebruikte databank:

STREAM

Datum:

november 2018

Categorie:

Publicatie

WIE ZORGDE VOOR DE DE ARMEN?

In het laatste nummer van het tijdschrift “Continuity and Change” onderzoeken Nick Van Den Broeck, Anne Winter (Vrije Universiteit Brussel) en Thijs Lambrecht (Universiteit Gent) de regionale verschillen in armenzorg op het vroegmoderne Vlaamse platteland. Op basis van gegevens uit STREAM tonen ze aan dat de manier waarop zorg werd georganiseerd rechtstreeks verband hield met de regionale sociaaleconomische structuren (zoals bedrijfsomvang, bezitsstructuren en werking van de arbeidsmarkt).

Artikel:

Van den Broeck, Nick, Thijs Lambrecht, and Anne Winter. “Pre-Industrial Welfare between Regional Economies and Local Regimes: Rural Poor Relief in Flanders around 1800.” Continuity and Change 33, nr. 2 (2018): 255–84.

Abstract:

“This study uses data on income and distribution of relief payments from local poor relief tables for 512 rural parishes in Flanders (present-day Belgium) in 1807 to examine spatial variation in poor relief practices in a region characterised by well-established local poor relief institutions and marked socio-economic differences. By combining data on poor relief with local data on population, landholding and occupational structure, we map out the relative importance of regional economies and local variation in producing distinct poor relief regimes. The results show that although local variation was considerable, the nature and extent of this variation interacted with structural socio-economic characteristics to produce regional patterns, signaling that local variation did not so much contradict as constitute regional patterns in poor relief regimes. The importance of socio-economic characteristics in determining both regional patterns and local variation supports our more general contention that local and regional levels of analysis represent a more fruitful avenue for understanding variations in poor relief practices than national differences in legislation, and therefore has implications for the comparative study of poor relief practices in a wider international context.”

STREAM

Doof en kwetsbaar?

DETAILS

Gebruikte databank:

DEAF

Datum:

december 2018

Categorie:

Publicatie

DOOF EN KWETSBAAR?

Lees het volledige artikel of maak gebruik van DEAF-databank .

Artikel: De Veirman Sofie, en Isabelle Devos. “Tussen familie en instelling? Een analyse van de huishoudtrajecten van doven in Oost-Vlaanderen, 1750-1950.” Belgisch Tijdschrift voor Filologie en Geschiedenis/Revue Belge de Philologie et Histoire  95 (2017): 799-832.

Abstract:

Disability onderzoekers veronderstellen een sociaal segregatieproces voor personen met een beperking in de negentiende eeuw. Voorheen zouden personen met een beperking tot de verantwoordelijkheid hebben behoord van het gezin. Naarmate traditionele familiebanden aan kracht verloren en individualisme sterker werd in de negentiende eeuw, werden ze steeds meer beschouwd als een kwetsbare groep die diende opgevangen te worden door formele instellingen. De moeilijkheid om personen met een beperking te identificeren in historische bronnen en het tijdrovende karakter van de levensloopmethodologie maakt dat deze segregatiethese nooit eerder empirisch onderzocht werd. In dit artikel bestuderen we via een reconstructie van de huishoudtrajecten van doven welke rol familie speelde in het leven van mensen met een beperking, en of deze relatie evolueerde doorheen de negentiende eeuw. Op basis van onze analyses, argumenteren wij dat de negentiende-eeuwse evolutie van informele naar formele zorg moet worden genuanceerd. Doorheen de achttiende en negentiende eeuw bleef het gezin een belangrijke rol spelen in het leven van doven. Bovendien bekleedden inwonende doven niet louter een kwetsbare positie binnen het gezin als zorgontvanger, maar droegen ze actief hun steentje bij aan de gezinseconomie. De levensverhalen van geïnstitutionaliseerde doven suggereren dat institutionalisering niet zozeer het gevolg was van de onwil van familie om een doof familielid in hun huishouden op te nemen, maar in een belangrijke mate bepaald werd door de beschikbaarheid van familie om mee samen te wonen. Dit artikel toont dat het idee dat doven – bij uitbreiding mensen met een beperking – per definitie kwetsbaar waren, althans wat hun woonsituatie en rol binnen het huishouden betreft, aan een herziening toe is.

DEAF

Hoeveel verdiende een vroedvrouw?

DETAILS

Gebruikte databank:

LOKSTAT

Datum:

februari 2019

Categorie:

Wetenschappelijke publicatie

HOEVEEL VERDIENDE EEN VROEDVROUW?

Aan de hand van het handboek van de vroedvrouw Joanna Mestdagh onderzoekt Christa Matthys hoeveel een 19de-eeuwse plattelandsvroedvrouw verdiende en welke factoren haar loon bepaalden. Matthys ging daarvoor onder meer aan de slag met de geboortecijfers van het West-Vlaamse Dudzele waar Joanna Mestdagh actief was en het gemiddelde loon van een dagloner in die regio uit de LOKSTAT-databank.

Artikel:

Matthys, Christa. “Pay the midwife! The cost of delivery in nineteenth-century rural West-Flanders: the case of midwife Joanna Mestagh”. TSEG/ Low Countries Journal of Social and Economic History 15, nr. 2-3 (2018): 5-32.

Abstract: 

“This article focuses on the determinants of the economic cost of at-home childbirth in Flanders in the nineteenth century. Literature on the remuneration of medical professionals in the nineteenth century is sparse. Yet the few existing studies show that fixed rates per delivery did not exist during the nineteenth century. Before that time, pricing was influenced by factors such as the professional experience of the midwife, the distance between the residence of the midwife and the client, the social status of the client and the specific circumstances of the client’s condition. I analyze these factors with regard to home births that were assisted by a certified midwife, using the casebook of a rural Flemish midwife for the period 1831-1892.”

LOKSTAT

Hongerig België

DETAILS

Gebruikte databank:

LOKSTAT

Datum:

januari 2019

Categorie:

Wetenschappelijke publicatie

HONGERIG BELGIE

Lees het volledige artikel of consulteer de LOKSTAT-website.

Artikel:

Ronsijn, Wouter en Eric Vanhaute. “From the hungry 1840s to the dear 1850s: the case of Belgium’s food price crisis, 1853-56”. Agricultural History Review 66, nr. 2 (2018): 238-260.

Abstract: 

“This paper investigates the 1853–56 food crisis in Europe. It argues that this was not a classic famine triggered by a far-reaching decline in food availability. Instead, it was one of the first instances of a ‘food price crisis’ on an international scale: a crisis instigated by high prices obstructing access to food for large parts of the population. This crisis stemmed from new forms of vulnerability resulting from the internationalization of supply chains, the proletarianization of labour and the commercialization of goods and services. As such, it mainly affected market-dependent urban populations. We conclude by drawing parallels with the contemporary global food system.”

LOKSTAT

Was het gevaarlijker om thuis te werken of in een fabriek?

DETAILS

Gebruikte databank:

HISSTER

Datum:

december 2017

Categorie:

Wetenschappelijke publicatie

WAS HET GEVAARLIJKER OM THUIS TE WERKEN OF IN EEN FABRIEK?

Tina Van Rossem, Patrick Deboosere en Isabelle Devos gingen aan het werk met de bevolkings- en sterftecijfers uit de HISSTER-databank. De databank bevat sterftestatistieken op het lokale en regionale niveau die teruggaan tot 1841. 

Artikel: 

Van Rossem, Tina, Patrick Deboosere, en Isabelle Devos. “Death at work? Mortality and industrial employment in Belgian cities at the turn of the twentieth century”. Explorations in Economic History 66 (2017): 44–64.

Abstract: 

“In this article, we reconstruct the sex- and age-specific mortality rates for the 25 largest Belgian cities at the turn of the twentieth century, and we explore their relationship with industrialization. Whereas previous research has focused mainly on the general level of industrial employment, we make a distinction between two production systems: cottage work (i.e., employment at home) and regular industrial production (i.e., centralized employment). Our linear regression models suggest that cities oriented toward cottage industry were more lethal than those oriented toward regular industry. Cities where a substantial percentage of the labor force was engaged in cottage work suffered high mortality rates, which confirms contemporary claims that in Belgium the cottage industry was “the most murderous of all industries.” Regular industrial employment, on the other hand, appears to have been less harmful for men and women alike, both young and old. We do observe, however, a detrimental effect from female regular industrial employment on infant and child mortality. Using contemporary government reports and sociological works, we were able to gain insights into the possible pathways that created these large health discrepancies between production systems. We argue that the health hazards encountered by cottage workers were due to the absence of labor and wage regulations and to the lack of health and safety standards in cottage work. In many sectors of the regular industry—and in heavy industry in particular—numerous regulations of this type had already been enforced by emerging labor union organizations, resulting in improvements in working conditions and higher wages. Furthermore, regular heavy industry seems to have attracted the healthiest workers.”

HISSTER

Burgerlijke rechtbanken in het Brugse vrije

DETAILS

Gebruikte databank:

STREAM

Datum:

juni 2018

Categorie:

Doctoraatsverdediging

BURGERLIJKE RECHTBANKEN IN HET BRUGSE VRIJE

Vervaeke, Ans. “Met recht en rede(n). Toegang en gebruik van burgerlijke rechtbanken in het Brugse Vrije (1670-1795)”. PhD diss., Vrije Universiteit Brussel-Universiteit Gent, 2018.

STREAM

Doctoraatsverdediging Tina Van Rossem

DETAILS

Gebruikte databank:

URBAN DEATHS

Datum:

september 2018

Categorie:

Doctoraatsverdediging

DOCTORAATSVERDEDIGING TINA VAN ROSSEM

De openbare verdediging gaat door op de Humanities, Sciences & Engineering campus van de VUB, in gebouw D, promotiezaal D. 2. 01. 

Doctoraatsonderzoek:

Van Rossem, Tina. “Bruxelles ma belle, Bruxelles mortelle: an investigation into excess mortality in Brussels at the turn of the twentieth century.” PhD diss. Vrije Universiteit Brussel – Universiteit Gent, 2018.

Samenvatting:

“Dit onderzoek focust vanuit een vergelijkend perspectief op de oversterfte die door tijdgenoten werd vastgesteld in Brussel op het einde van de negentiende en het begin van de twintigste eeuw, en op de relatie met tewerkstelling en woonomstandigheden. Een analyse van kwantitatieve bronnen door middel van demografische, statistische en spatiale technieken wordt gecombineerd met tekstanalyses van kwalitatief bronnenmateriaal. De resultaten tonen aan dat de levensverwachting bij de geboorte 41 jaar bedroeg in Brussel in 1910, wat 10 jaar lager was dan het nationale gemiddelde. De verschillen met de overige grote steden in België bedroegen 5 jaar en meer. Mannen en vrouwen van alle leeftijden ervoeren hoge sterfte tijdens de Belle Époque in Brussel, maar het grootste nadeel werd vastgesteld voor kinderen en volwassen mannen. De voornaamste doodsoorzaken waren enteritis voor zuigelingen, ademhalingsziekten voor kinderen, en longtuberculose voor volwassen mannen.

De analyses suggereren een sterke positieve relatie tussen de oversterfte en de dominantie van kleinschalige bedrijven en huisnijverheid in Brussel. Er was geen arbeidsreglementering voor huisnijverheid, en de thuiswerkers werkten in zeer gevaarlijke omstandigheden. De situatie was waarschijnlijk niet veel beter in ambachtelijke ateliers en kleinschalige fabrieken, waar vakbonden zwak of onbestaande waren. Bovendien hadden de vele stedelijke transformatieprojecten in Brussel vanaf het midden van de negentiende eeuw de leefruimte voor de arbeidersklasse drastisch ingeperkt. Dit had zeer hoge niveaus van overbevolking veroorzaakt in de stad. De analyses op het individuele niveau tonen in het bijzonder aan dat er belangrijke ongelijkheden bestonden in de gemiddelde levensduur van volwassen naargelang woonomstandigheden. De slechtste omstandigheden werden vastgesteld in de lager gelegen delen in het zuidwesten van Brussel. Ondanks de vroege installatie van een waterleidingsnetwerk in Brussel, wijzen de hoge niveaus van enteritis bij zuigelingen verrassend ook op een bijkomend negatief effect van de sanitaire omstandigheden.

Tijdens de Belle Époque hadden grootschalige saneringswerken prestigieuze buurten gecreëerd, maar tegelijkertijd werd de arbeidersklasse geconfronteerd met gevaarlijke werkomstandigheden en verdreven naar overbevolkte woonwijken. Het resultaat hiervan was dat velen van hen op een jonge leeftijd kwamen te overlijden.”

URBAN DEATHS

Maak zelf historische kaarten op de LOKSTAT-website

DETAILS

Gebruikte databank:

LOKSTAT

Datum:

oktober 2018

Categorie:

Tool

MAAK ZELF HISTORISCHE KAARTEN AAN OP DE LOKSTAT-WEBSITE

Van alle nijverheidstellingen die in België ooit hebben plaatsgevonden, neemt die van 1896 een bijzondere plaats in. Het was de eerste telling die een vrij betrouwbaar overzicht gaf van de verschillende nijverheden in alle lokaliteiten van het land. Wie op zoek is naar harde informatie over plaatselijke nijverheden, huisarbeid op het platteland, oude beroepen die vandaag verdwenen zijn of data zoekt over de economische ontwikkeling van ons land, komt in deze bron aan zijn trekken.

De teluitkomsten zijn zowel per gemeente als per industrietak consulteerbaar. De tabellen kunnen bovendien ruimtelijk worden gevisualiseerd met behulp van een kaartprogramma ontwikkeld door de vakgroep Geografie van de Universiteit Gent. Met behulp van deze toepassing kan de lezer talrijke kaarten maken van de spreiding en de werkgelegenheid in de volgende nijverheden. 

  • mijnbouw, 
  • groeven, 
  • metaalnijverheid, 
  • keramische nijverheid, 
  • glasnijverheid, 
  • chemische nijverheid
  • voedingsnijverheid
  • textielnijverheid
  • kledingnijverheid
  • bouwnijverheid
  • hout- en meubelnijverheid
  • leder- en huidennijverheid
  • tabaksnijverheid
  • papiernijverheid
  • boekennijverheid
  • kunst- en precisienijverheid
  • transport


Op onderstaande afbeelding zien we de spreiding van mijnbouwbedrijven over het hele Belgische grondgebied. Opvallend zijn de vele dagbouwbedrijfjes die omstreeks 1900 ijzer wonnen in de Kempen. Maar ook veel specifiekere toepassingen zijn mogelijk. 


Nieuwsgierig waar in het land dakpannen werden gemaakt of fototoestellen werden geproduceerd? Wil je weten hoeveel personeel tewerkgesteld was in de diamantnijverheid of hoeveel mannen en vrouwen zich bezighielden met sierkeramiek? Duik zelf in de applicatie en ga op zoek naar de gegevens die nuttig zijn voor jouw onderzoek! 

Neem contact op met het Queteletcentrum om met andere reeksen uit de LOKSTAT-databank aan de slag te gaan!

LOKSTAT

GIS-databanken beschikbaar voor onderzoek

DETAILS

Gebruikte databank:

GIS - DATABANKEN

Datum:

2018

Categorie:

Databanken & Tools

GIS-DATABANKEN BESCHIKBAAR VOOR ONDERZOEK

In de loop van de 19de eeuw publiceerde P.C. Popp de kadastrale plannen en registers van 1 733 gemeenten in België. De kaarten geven gebouwen, percelen, wegen, waterlopen en andere landschapselementen in detail weer. In combinatie met de vastgoedbeschrijvingen vormen deze unieke uitgave een belangrijke bron voor historische geografie, industriële archeologie, sociale geschiedenis, heemkunde, toponymie en andere onderzoeksgebieden. 

In het kader van het project POPPKAD werd het kadaster van Brugge, Brussel, Oostende, Langdorp, Mazenzele en Ramskapelle zoals Popp die publiceerde, integraal gedigitaliseerd en in een Geografisch Informatiesysteem omgezet. De bijhorende databanken bevatten elementaire identificatiegegevens over gebouwen, percelen en grondeigenaars in deze steden en gemeenten.

GIS BRUGGE
GIS BRUSSEL
GIS MAZENZELE
GIS LANGDORP
GIS RAMSKAPPELE

Nieuwe databank over stedelijke sterfte beschikbaar!

DETAILS

Gebruikte databank:

HISSTER / URBAN DEATHS

Datum:

december 2018

Categorie:

Databank

NIEUWE DATABANK OVER STEDELIJKE STERFTE BESCHIKBAAR!

De URBAN DEATHS-databank werd aangemaakt door Tina Van Rossem in het kader van haar doctoraatsproject “Bruxelles ma belle. Bruxelles mortelle. An investigation into excess mortality in Brussels at the turn of the twentieth century.” 

Tina Van Rossem ging aan de slag met de individuele overlijdensakten van Brussel, Luik en Schaarbeek in het jaar 1910. Ze verzamelde niet alleen de overlijdensdatum- en woonplaats van alle doden, maar ook hun beroep, overlijdensleeftijd en gegevens over de getuigen die de overlijdensakte ondertekenden. Op die manier vormt de databank een ideale bron voor al wie interesse heeft in gemiddelde overlijdensleeftijden, beroepsstructuren en risicovolle wijken binnen deze steden. 

Interesse om zelf gebruik te maken van deze databank? Contacteer de medewerkers van het Queteletcentrum of bekijk de URBAN DEATHS-pagina:

URBAN DEATHS

Unieke historische databank over personen met een beperking beschikbaar

DETAILS

Gebruikte databank:

DEAF

Datum:

2018

Categorie:

Databank

UNIEKE HISTORISCHE DATABANK OVER PERSONEN MET EEN BEPERKING BESCHIKBAAR!

De DEAF-databank kwam tot stand in kader van het doctoraatsproject van Sofie De Veirman, getiteld “Breaking the silence. The experiences of deaf people in East-Flanders (1750-1950)” en past binnen de zogenaamde disability history, de geschiedenis van mensen met een beperking. 

De databank bevat levensloopgegevens van in Oost-Vlaanderen geboren dove mannen en vrouwen en biedt een inzicht in de gezinsstructuren van doven, hun beroepsactiviteiten en hun woonomstandigheden.

Wil je bestuderen hoe de levenswandel van dove personen eruit zag? Of wens je na te gaan of hun levensomstandigheden veranderden doorheen de tijd? Neem contact met ons op om zelf met de data aan het werk te gaan.

DEAF

Databank over alleenstaande vrouwen in de vroegmoderne tijd beschikbaar!

DETAILS

Gebruikte databank:

SINGLE

Datum:

2018

Categorie:

Databank

DATABANK OVER ALLEENSTAANDE VROUWEN IN DE VROEGMODERNE TIJD BESCHIKBAAR!

De SINGLE-databank werd gecreëerd door Sofie De Langhe in het kader van haar doctoraatsproject getiteld “Oude vrijsters: bestaansstrategieën van ongehuwde vrouwen op het Brugse platteland, late 18de-begin 19de eeuw”. 

Sofie De Langhe legde een indrukwekkende databank aan met levensloopgegevens van nooit-gehuwde plattelandsvrouwen in het Brugse Vrije tijdens de 18de en de 19de eeuw. Ze verzamelde biografische en andere gegevens over ongetrouwde vrouwen in volkstellingen, parochieregisters, registers van burgerlijke stand en vele andere bronnen. 

De databank is nuttig voor wie op zoek is naar informatie over genderverhoudingen, bezitsstructuren en huishoudsamenstellingen. Neem contact op met het centrum of bekijk de infopagina van de databank: 

SINGLE

De Ferrariskaart gevectoriseerd: de ontwikkeling van een nieuw GIS-tool

DETAILS

Gebruikte databank:

STREAM

Datum:

2018

Categorie:

Wetenschappelijke publicatie

DE FERRARISKAART GEVECTORISEERD: DE ONTWIKKELING VAN EEN NIEUW GIS-TOOL

De 18de-eeuwse kabinetskaart van Joseph de Ferraris vormt één van de belangrijkste historische kaarten van België. De kaart is een unieke bron door de vele topografische elementen die in detail op de bladen zichtbaar zijn. Om deze waardevolle gegevens voor onderzoeksdoeleinden te gebruiken, moeten ze worden overgetekend en tot bewerkbare tabellen worden omgezet. Het STREAM-team heeft tools ontwikkeld waarmee deze arbeidsintensieve taak op een gestructureerde en efficiënte manier verloopt. Alle wegen, waterlopen, gebouwen, grenzen en andere kaartelementen worden met deze instrumenten minutieus overgetekend en in een omvangrijk vectorbestand ondergebracht. Dit bestand wordt vervolgens verrijkt met uiteenlopende historische gegevens, waaronder data over de bevolking, de landbouw en de nijverheid. Het resultaat is een omvangrijke collectie van geografische data waarmee tijdruimtelijk spitsonderzoek mogelijk is. Wil je graag een historische bron of telling op kaart zien? Neem dan zeker contact op met de medewerkers van het Queteletcentrum om te bespreken wat mogelijk is.

Artikel: 

De Maeyer, Philippe, Elien Ranson, Kristien Ooms, Karen De Coene, Bart De Wit, Michiel Van den Berghe, Sven Vrielinck, Torsten Wiedemann, Anne Winter, Rink Kurk, en Isabelle Devos. “User-Centered Design of a Collaborative, Object Oriented Historical GI-Platform”. In Dissemination of Cartographic Knowledge: 6th International Symposium of the ICA Commission on the History of Cartography, 379–90. Springer, 2018.

Abstract:

“The project STREAM (Spatio-Temporal Research Infrastructure for Early Modern Flanders and Brabant) aims to create a research infrastructure that will allow spatio-temporal analyses in order to improve our understanding of the demographic, social and economic changes that occurred in Flanders and Brabant (Belgium) between 1550 and 1800. The Carte de Cabinet of count Joseph de Ferraris (1771–1778) offers information on various subjects for that time period and is considered one of the most important products of Belgian cartographic history. Hence this historical map was used as the main source document to develop a vectorial geographical database that constitutes an important step towards the creation of a research infrastructure. To build this geographical database a retrogressive method was used in order to interpret the historical map and its related data in an absolute geographical reference system, which the Carte de Cabinet lacks. Since STREAM results from a collaboration between researchers from different disciplines a specific user-oriented editing platform was developed to support the different actors. This platform allows the digitisation of the historical road network in a geographic reference system based on the current road network by means of a slider, a shift tool and an editing tool. Initial analyses have confirmed the strong geometric distortions of the Carte de Cabinet but also the multiple possibilities for spatio(-temporal) research when combining the information of the Carte de Cabinet with cartographic analyses of other cartographic documents.”

STREAM

Wat heeft STREAM jou te bieden?

DETAILS

Gebruikte databank:

STREAM

Datum:

2018

Categorie:

Databank en Wetenschappelijke publicatie

WAT HEEFT STREAM JOU TE BIEDEN?

Bekijk de STREAM-website  of de STREAM-pagina om een zicht te krijgen op de bronnen die in de databank werden verwerkt en hoe het historisch geografisch informatiesysteem werd geconstrueerd. Interesse? Neem contact op met het Queteletcentrum om zelf met de datasets aan de slag te gaan.


Artikel: 

Devos, Isabelle, Torsten Wiedemann, Ruben Demey, Sven Vrielinck, Thijs Lambrecht, Philippe De Maeyer, Elien Ranson, Michiel Van den Berghe, Glenn Plettinck en Anne Winter. (2018), “STREAM. A spatio-temporal research infrastructure for early modern Flanders and Brabant: sources, data and methods”, International Journal of Humanities and Arts Computing 12, nr. 2 (2018): 102-119.

Abstract:

“This article presents the technical characteristics of the Belgian STREAM-project (2015- 2019). The goal of STREAM is to facilitate and innovate historical research into local and regional processes through the development of a spatiotemporal infrastructure for early modern Brabant and Flanders, two of the most urbanized and developed areas of pre-industrial Europe. To this end, STREAM systematically collects a range of key data from a diversity of historical sources to provide a geographically comprehensive and long-run quantitative and spatial account of early modern society at the local level (parishes, villages, towns) regarding territory, transport, demography, agriculture, industry and trade, related to the development of a tailored historical geographical information system (GIS) based on the well-known Ferraris map (1770-1778). This article discusses the possibilities and pitfalls of the data collection and the construction of a spatial infrastructure for the pre-statistical era.”

STREAM