Nieuws Archives - Pagina 4 van 4

Waarom boeren groter waren dan wevers

DETAILS

Gebruikte databank:

LOKSTAT

Datum:

december 2017

Categorie:

Wetenschappelijke publicatie

WAAROM BOEREN GROTER WAREN DAN WEVERS?

Ewout Depauw maakte voor zijn onderzoek over de levensstandaard in het rurale Vlaanderen tijdens de 19de eeuw gebruik van gemeentelijke bevolkingscijfers en andere gegevens uit de LOKSTAT-databank. Met behulp van de cartografische module HISGIS, die deel uitmaakt van de onderzoeksinfrastructuur, konden de gegevens bovendien ruimtelijk worden geanalyseerd. Ontdek de resultaten van zijn onderzoek in het artikel.

Artikel:

Depauw, Ewout. “Tall Farmers and Tiny Weavers. Rural Living Standards and Heights in Flanders, 1830-1870”, TSEG/ Low Countries Journal of Social and Economic History 14, nr. 3 (2018): 56–84.

Abstract:

“The evolution of the average stature of convicts between 1830 and 1870 in the prisons of Ghent and Bruges is used as a measure of the biological standard of living and suggests progress in the quality of life in the Flemish countryside, particularly for children born after 1850. Heights are used to shed light on regional variations. Prisoners born in coastal Flanders were on average shorter than inmates born in inland Flanders. Heights furthermore provide a key to discovering specific socio-economic differences that can explain such variations, showing that wage labourers in coastal Flanders and textile workers in inland Flanders were the shortest occupational groups, especially before 1850. As such, heights provide a nuanced picture of living standards in rural Flanders during the nineteenth century.”

Steekproefselectie brengt orde in de chaos

DETAILS

Gebruikte databank:

BETHUNE

Datum:

oktober 2017

Categorie:

Wetenschappelijke publicatie

STEEKPROEFSELECTIE BRENGT ORDE IN DE CHAOS

In de BETHUNE-databank vind je de verkoopfacturen van het textielbedrijf “Bethune et fils” terug. De databank kwam tot stand in het kader van het doctoraat van Annik Adriaenssens “Van laken tot linnen. De textielhandel Bethune & Fils. Tweede helft achttiende eeuw. Een analyse op basis van het bedrijfsarchief”. Coessens en Heirman gingen voor hun onderzoek aan de slag met de verkoopfacturen opgemaakt tussen 1737 en 1799 die in de databank werden opgenomen.

Lees het volledige hoofdstuk:

Coessens, Ine, en Wim Heirman. “Statistische steekproefmethodes. Een handleiding tot statistisch verantwoorde selectie” . In Handboek Archiefbeheer in de praktijk. Vol. 102. 2017.

Geografische verschillen in doodsoorzaken

DETAILS

Gebruikte databank:

HISSTER

Datum:

mei 2018

Categorie:

Wetenschappelijke publicatie

GEOGRAFISCHE VERSCHILLEN IN DOODSOORZAKEN

Voor hun artikel “Spatial disparities at death. Age-, sex- and disease-specific mortality in the districts of Belgium at the beginning of the twentieth century” maakten Tina Van Rossem, Patrick Deboosere en Isabelle Devos gebruik van de HISSTER-databank. Ze reconstrueerden de leeftijds-, geslachts- en ziektespecifieke sterftecijfers voor de 41 Belgische arrondissementen in het jaar 1910. Op basis van de gegevens verzameld in HISSTER creëerden ze kaarten die de regionale variaties blootleggen. Lees het volledige artikel hier.

Raadpleeg de HISSTER-databank om zelf met de gegevens aan de slag te gaan:

Artikel:

Van Rossem, Tina, Patrick Deboosere, en Isabelle Devos. “Spatial disparities at death. Age-, sex- and disease-specific mortality in the districts of Belgium at the beginning of the twentieth century”. Espace Populations Sociétés. Space Populations Societies, nr. 1-2 (2018): 1-22.

Wat was er mis met de West-Vlamingen?

DETAILS

Gebruikte databank:

LOKSTAT, HISSTER

Datum:

13 maart 2018

Categorie:

Publicatie

WAT WAS ER MIS MET DE WEST-VLAMINGEN?

In het artikel “Grasduinen in de bevolkingsgeschiedenis: wat was er mis met de West-Vlamingen?” bespreekt Kristof Clerix de Mouvement, een gigantische bron voor 19de-eeuwse bevolkingsinformatie, die deels ontsloten werd via de LOKSTAT- en HISSTER-gegevensbanken van het Queteletcentrum. De Mouvement de la Population et de l’Etat Civil of kortweg Mouvement bestaat uit een omvangrijke reeks van registers vol tabellen met massa’s cijfergegevens over de Belgische bevolking in de periode 1841-1976. De registers bevatten gedetailleerde cijfers tot op het niveau van de gemeenten over geboorten, huwelijken, overlijdens, doodsoorzaken, enzovoort.

Kristof Clerix gaat in gesprek met Isabelle Devos, Queteletcoördinator, die dankzij de gedeeltelijke integratie van de gegevens uit de Mouvement in de LOKSTAT- en HISSTER-gegevensbanken tot opmerkelijke inzichten kwam. Door de informatie uit de Mouvement te koppelen aan het historisch geografisch informatiesysteem ontwikkeld door medewerkers van het Queteletcentrum en die op kaart weer te geven, werd het mogelijk om regionale verschillen bloot te leggen en nieuwe hypotheses naar voor te schuiven om bijvoorbeeld sterftecijfers te duiden.

Wilt u ook weten waarom er precies zoveel sterfte was in de Westhoek? Lees dan zeker het volledige Knack-artikel van Kristof Clerix of bekijk de wetenschappelijke publicatie hieromtrent van Isabelle Devos.

Raadpleeg de LOKSTAT- of HISSTER-databankpagina om zelf met de gegevens aan de slag te gaan.

Adolphe Quetelet, een bruggenbouwer

DETAILS

Gebruikte databank:

Datum:

februari 2018

Categorie:

Adolphe Quetelet

ADOLPHE QUETELET, EEN BRUGGENBOUWER

Als grondlegger van de statistiek speelde Adolphe Quetelet (1796-1874) een voortrekkersrol in de evolutie van de overheidsinstellingen en het wetenschappelijk onderzoek in het 19de-eeuwse België. Schamper journaliste Selin Bakistanli interviewde Isabelle Devos, professor geschiedenis aan de vakgroep Geschiedenis van de Universiteit Gent en coördinator van het Queteletcentrum, over het belang van deze man voor de ontwikkeling van de statistische dataverzameling en -interpretatie.

Lees hier het volledige artikel.

Grootse plannen

DETAILS

Gebruikte databank:

POPPKAD

Datum:

januari 2018

Categorie:

Publicatie

GROOTSE PLANNEN

De atlas van Popp is een gecommercialiseerde versie van het kadaster waarin uiteenlopende inlichtingen over vastgoed uit grote delen van het land zijn samengebracht. Op ruim 41 000 bladzijden en meer dan 2 300 kaartbladen worden alle gebouwen, percelen en eigenaars afzonderlijk beschreven. De uitgave is uniek in zijn soort. Er bestaan geen publicaties die zich qua omvang, rijkdom aan informatie en graad van detail aan Popps werk kunnen meten.

Vandaag maken onderzoekers dankbaar gebruik van dit unieke naslagwerk. Wie harde informatie zoekt over personen, gebouwen, landschappen, huisvesting, landbouw, nijverheid, ruimtelijke inrichting of plaatselijke geschiedenis in de 19de-eeuw, komt in deze uitgave aan zijn of haar trekken.

Hoewel de atlas reeds lang bekendheid geniet onder historici en geografen, blijft de publicatie nog grotendeels in duisternis gehuld. Het is gissen naar de motieven van de makers. Evenmin is geweten waarom soortgelijke naslagwerken in België en de omringende landen ontbreken.

“Grootse plannen” bevat naast de ontstaansgeschiedenis ook een gedetailleerde beschrijving van de atlas zelf. Alle 1 735 verschenen afleveringen worden in het boek stuk voor stuk beschreven en (vaak voor het eerst) gedateerd. Verder bevat “Grootse plannen” een methodologische toelichting over huizenonderzoek met behulp van Popps atlas.

Ook de gegevensbank POPPKAD, die door het Queteletcentrum wordt beheerd, ontsluit het omvangrijke naslagwerk van P.C. POPP.

Wil je zelf graag met deze gegevens aan het werk? Consulteer dan zeker de POPPKAD-pagina

Een uitgave van

Amsterdam University Press
Hardback,
164 pagina’s,
ISBN 978 94 6298 785 2
Prijs: 29,99 €

Bestellen:

http://nl.aup.nl/books/9789462987852-grootse-plannen.html

STREAM POSTER

Was opa een nazi?

DETAILS

Gebruikte databank:

LOKSTAT

Datum:

2017

Categorie:

Boek

WAS OPA EEN NAZI?

Boek:

Aerts, Koen, Dirk Luyten, Paul Drossens, en Pieter Lagrou. Was opa een nazi? Speuren naar het oorlogsverleden van je familie. Tielt: Lannoo N.V, 2017.

Korte inhoud boek:

“Zo’n half miljoen Belgen – Vlamingen, Brusselaars en Walen – hebben een familielid dat ‘fout’ was tijdens de Tweede Wereldoorlog. Opa, oma, vader, moeder, oom of tante. Aanvankelijk zijn er ruim 400.000 dossiers van verdachten. Zo’n 100.000 burgers krijgen ook effectief een straf: van terechtstelling over vrijheidsberoving tot verlies van rechten. Kleinkinderen en andere familieleden gaan vandaag meer en meer op zoek naar de juiste toedracht van de feiten om dat verleden een plaats te geven. In Was opa een nazi? reiken oorlogshistorici en archivarissen de sleutels aan om zelf op zoek te gaan naar het vaak onuitgesproken oorlogsverleden.”

LOKSTAT in dienst van middeleeuws onderzoek

DETAILS

Gebruikte databank:

LOKSTAT

Datum:

december 2017

Categorie:

Wetenschappelijke publicatie

LOKSTAT IN DIENST VAN MIDDELEEUWS ONDERZOEK

Boek:

De Keyzer, Maïka. Inclusive commons and the sustainability of peasant communities in the medieval Low Countries. New York (N.Y.): Routledge, 2017.

Abstract:

“Is inclusiveness in the commons and sustainability a paradox? Late medieval and Early Modern rural societies encountered challenges because of growing population pressure, urbanisation and commercialisation. While some regions went along this path and commercialised and intensified production, others sailed a different course, maintaining communal property and managing resources via common pool resource institutions. To prevent overexploitation and free riding, it was generally believed that strong formalised institutions, strict access regimes and restricted use rights were essential.

By looking at the late medieval Campine area, a sandy, infertile and fragile region, dominated by communal property and located at the core of the densely populated and commercialised Low Countries, it has become clear that sustainability, economic success and inclusiveness can be compatible. Because of a balanced distribution of power between smallholders and elites, strong property claims, a predominance of long-term agricultural strategies and the vitality of informal institutions and conflict resolution mechanisms, the Campine peasant communities were able to avert ecological distress while maintaining a positive economic climate.”

Ga zelf met de LOKSTAT-databank aan de slag:

Op zoek naar nieuwe kwantitatieve methodes

DETAILS

Gebruikte databank:

LOKSTAT

Datum:

Oktober 2017

Categorie:

Publicatie

OP ZOEK NAAR NIEUWE KWANTITATIEVE METHODES

Abstract:

“Economic historians that study long-term changes during the nineteenth and twentieth century are fundamentally restricted by the availability of qualitative data. As a result, researchers are forced to either impute missing data, or otherwise combine datasets in some way. In this article, we demonstrate the versatility of state-space models in addressing these problems. Not only do they enable us to compose large data series of high quality, they also provide a clear estimate of how reliable this data is, allowing any subsequent analyses to take this reliability into account. We illustrate the advantages of a state-space model using the population of Belgian municipalities as a case study. By combining growth and level data, we are able to compute yearly population statistics of over 2600 municipalities from 1880 to 1970.”

Artikel:

Ronsse, Stijn, en Samuel Standaert. “Combining growth and level data: an estimation of the population of Belgian municipalities between 1880 and 1970”. Historical Methods: A Journal of Quantitative and Interdisciplinary History 50, nr. 4 (2017): 218–26.

Oud, ouder, oudst

DETAILS

Gebruikte databank:

STREAM

Datum:

oktober 2017

Categorie:

Wetenschappelijke publicatie

OUD, OUDER, OUDST!

Om een zicht te krijgen op de regionale variatie in gezondheid maakten Devos en Van Rossem gebruik van de STREAM-infrastructuur. STREAM bevat gegevens over de doop- en begrafeniscijfers in Vlaanderen voor honderden vroegmoderne parochies. Daarnaast maakt de onderzoeksinfrastructuur het mogelijk om de gegevens via een geografisch informatiesysteem op kaart te visualiseren. Isabelle Devos en Tina Van Rossem toonden dat, hoewel de sterftecrisissen in het vroegmoderne Vlaanderen veroorzaakt werden door epidemieën en oorlogsconflicten, de structurele regionale verschillen vooral verklaard kunnen worden door de topografie.

Lees het volledige artikel hier.

Artikel:

Devos, Isabelle, en Tina Van Rossem. “Oud, ouder, oudst: regionale en lokale verschillen in sterfte in het graafschap Vlaanderen tijdens de zeventiende en achttiende eeuw”. De zeventiende eeuw, 2017, 39–53.

Neem een kijkje op de STREAM-pagina:

Een geschiedenis van hongersnood

DETAILS

Gebruikte databank:

LOKSTAT

Datum:

september 2017

Categorie:

Wetenschappelijke publicatie

EEN GESCHIEDENIS VAN HONGERSNOOD

In het internationale overzichtswerk “Famine in European History” recent verschenen bij Cambridge University Press maken de historici Daniel Curtis, Jessica Dijkman, Thijs Lambrecht en Eric Vanhaute gebruik van bevolkingsstatistieken afkomstig uit de LOKSTAT-databank voor hun analyse van de levensstandaard in de Lage Landen.

Het boek levert een overzicht van hongersnoden in Europa doorheen de eeuwen. Elk hoofdstuk is opgesteld door nationale experten inzake de geschiedenis van hongersnood. Het hoofdstuk over de Lage Landen zoomt in op de specifieke oorzaken van hongersnood in deze streken. Terwijl de Noordelijke Nederlanden vanaf de late 16de eeuw dankzij de centrale positie van Amsterdam in de Europese graanhandel grotendeels ontsnapten aan hongersnood, kwam ze daarentegen meer frequent voor in de Zuidelijke Nederlanden waar ze meestal werd veroorzaakt door oorlogsomstandigheden.

Boek:

Curtis, Daniel, Jessica Dijkman, Thijs Lambrecht, en Eric Vanhaute. “Low Countries”. In Famine in European History, uitgegeven door Guido Alfani en Cormac Ò Grada, 119–40. Cambridge University Press, 2017.

Welkomstbericht

DETAILS

Gebruikte databank:

LOKSTAT, POPPKAD, STREAM

Datum:

augustus 2017

Categorie:

Weblaunch

WELKOM OP DE WEBSITE VAN HET QUETELETCENTRUM!

Wij presenteren met trots onze website en de eerste grootschalige kwantitatieve historische databanken beheerd door het Queteletcentrum!

LOKSTAT

LOKSTAT is een databank van lokale en regionale statistieken in België uit de periode 1800-1970. De datacollecties zijn gebaseerd op de officiële tellingen van de bevolking, landbouw, handel en nijverheid. Ook cijferreeksen uit andere historische bronnen, zoals verkiezingsuitslagen, komen in de gegevensbank voor. Met behulp van de cartografische module HISGIS kunnen de cijfergegevens op kaart worden voorgesteld en in detail worden geanalyseerd.

POPPKAD

POPPKAD brengt elementaire gegevens over vastgoed samen en stelt informatie over grondbezit beschikbaar voor wetenschappelijk onderzoek. De data-infrastructuur is gebaseerd op het kadaster dat sinds 1834 een inventaris van het onroerende patrimonium in België bijhoudt. De gegevensbank bevat statistieken van de landinrichting, het grondbezit en de huisvesting op nationaal niveau (1834-1961). Van verschillende regio’s en plaatsen werden daarnaast bezitsgegevens per eigenaar ingevoerd.

STREAM

De STREAM-gegevensbank omvat een uitgebreide en gevarieerde collectie van lokale statistieken uit de vroegmoderne periode (ca. 1500 – ca. 1815). De opgenomen cijferreeksen zijn gelinkt aan een op maat ontwikkeld geografisch referentiesysteem dat vergelijkend onderzoek in tijd en ruimte mogelijk maakt door uiteenlopende datasets aan elkaar en aan lokaliteiten te koppelen. De kabinetskaart van Ferraris (1770-1777) vormt hiervoor de basis. Deze kaart werd manueel gevectoriseerd en vervolgens vergeleken met actuele topografische kaarten om geometrische afwijkingen weg te werken. Op die wijze kan een reconstructie van het landschap, de bewoning, de grenzen en de verkeersinfrastructuur op een aantal momenten in de geschiedenis voor het beschouwde gebied worden weergeven.

Volg de nieuwspagina op onze website om op de hoogte te blijven van de laatste publicaties op basis van deze databanken, nieuwe datasets en al onze andere activiteiten!